Opłaty za korzystanie ze środowiska wnoszone są przez podmioty na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska i wynikają z zasady „zanieczyszczający płaci”, która oznacza, że podmioty korzystające ze środowiska, w szczególności przez wprowadzanie do niego substancji lub energii, ponoszą koszty zapobiegania zanieczyszczaniu środowiska lub koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia.
Opłaty pobierane są m.in. za następujące rodzaje korzystania ze środowiska:
- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,
- wydanie uprawnienia do emisji na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ze stacjonarnych źródeł, np. kotłowni, wnosi się w tym województwie, w którym znajduje się instalacja, natomiast opłatę za wprowadzone gazy i pyły wprowadzonych do powietrza z urządzeń mobilnych, np. środków transportu, wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego dla miejsca rejestracji podmiotu.
Podmiot korzystający ze środowiska ma obowiązek:
- ustalić we własnym zakresie wysokość należnej opłaty,
- wnieść bez wezwania należną opłatę do dnia 31 marca za rok ubiegły na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.
Wpływy z tytułu wnoszonych do urzędów marszałkowskich opłat stanowią przychody funduszy celowych – funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, tj. wojewódzkich funduszy, Narodowego Funduszu oraz budżetów powiatów i gmin. Służą one realizacji zasady zrównoważonego rozwoju.
Ogłoszenie wysokości jednostkowych stawek opłat na dany rok następuje w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw ochrony środowiska w terminie do 31 października roku poprzedniego.
Wykaz aktualnie obowiązujących oraz archiwalnych opłat za korzystanie ze środowiska znajduje się w Biuletynie Informacji Publicznej UMWL (TUTAJ).