Mieszkańcy terenów sąsiadujących z drogami krajowymi i wojewódzkimi narażeni są na hałas w miejscu swego zamieszkania, pracy i niejednokrotnie również przebywając na obszarach  przeznaczonych  do  rekreacji i wypoczynku. Hałas wywołuje nie tylko dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu człowieka, ale może być również (w przypadku oddziaływania w dłuższym czasie i z odpowiednio wysoką siłą) poważnym czynnikiem stresotwórczym,  a nawet  przyczyną  chorób  i  uszkodzeń  słuchu. Z  tego  też  powodu  przeciwdziałanie negatywnym  następstwom  hałasu  stało  u  podstaw  uchwalenia  Dyrektywy  2002/49/WE  Parlamentu Europejskiego  i  Rady  z dnia  25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku na terenie całej Unii Europejskiej. W ślad za tą dyrektywą wprowadzono odpowiednie zapisy prawa polskiego, w tym ustawy Prawo ochrony środowiska i Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed  hałasem. 

Akty  te stanowiły  podstawę opracowania „Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego”. Przepisy Dyrektywy, a w ślad za tym przepisy polskiego prawa wskazują obowiązek wykonywania i aktualizowania mapy akustycznej oraz programu co 5 lat. Aktualnie obowiązujący dokument został przyjęty uchwałą nr V/119/2019 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 25 kwietnia 2019 r.

Program wykonywany jest na obszarze pokrywającym się z zakresem map akustycznych dla odcinków dróg krajowych i wojewódzkich w województwie lubelskim o średniodobowym natężeniu ruchu (SDR) przekraczającym 8219 pojazdów na dobę,  co  odpowiada 3 000 000  pojazdów  w  ciągu  roku. Dokument obejmuje  swym zakresem 174 odcinków dróg na terenie województwa lubelskiego o łącznej długości 468.029 km, z czego 165 odcinków stanowią drogi krajowe (łącznie 434.939 km), natomiast 9 odcinków drogi wojewódzkie (33.09 km). Analizowane  w  opracowaniu  odcinki  dróg  znajdują  się na  terenie  dwudziestu powiatów, w tym czterech grodzkich, czyli miast na prawach powiatu: Biała Podlaska, Chełm, Lublin oraz Zamość, a także szesnastu ziemskich: bialskiego, biłgorajskiego, chełmskiego, janowskiego, krasnostawskiego, kraśnickiego, lubartowskiego, lubelskiego, łęczyńskiego, łukowskiego, puławskiego, radzyńskiego, ryckiego, świdnickiego, tomaszowskiego i zamojskiego.

W dokumencie zidentyfikowano  obszary,  na  których  występują  naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku:

­ wyrażone wskaźnikiem LDWN:

  • powierzchnia obszarów zagrożonych: 2.33524 km2,
  • liczba osób narażonych: 10 991,

­ wyrażone wskaźnikiem LN:

  • powierzchnia obszarów zagrożonych: 1.97293 km2,
  • liczba osób narażonych: 8038.

W programie zidentyfikowano także tereny o największych przekroczeniach dopuszczalnych poziomów hałasu (tzw. gorące punkty) oraz dokonano klasyfikacji działań mających na celu poprawę klimatu akustycznego na:

  • działania ograniczające hałas u źródła, tj. w miejscu jego powstawania (w tzw. strefie emisji),
  • działania o charakterze czynnym i biernym ograniczające hałas na drodze jego rozprzestrzeniania się od źródła do odbiorcy (tzw. strefa imisji),
  • działania o charakterze organizacyjno-prawno-inwestycyjnym,  w zakresie odpowiedniego planowania przestrzennego, zarówno w skali lokalnej jak i ogólnomiejskiej.

Wśród wskazanych w programie możliwych do zastosowania środków i metod ograniczenia oddziaływania hałasu, znajdują się m.in.:

  • egzekwowanie ograniczeń  prędkości pojazdów, wymiana  nawierzchni  jezdni, koordynacja sygnalizacji świetlnych (w strefie emisji),
  • budowa ekranów akustycznych (w strefie immisji),
  • zastosowanie stolarki okiennej o podwyższonej izolacyjności akustycznej – zgodnie z art. 114 ustawy Prawo ochrony środowiska (metody i środki związane z lokalizacją i odpowiednim ukształtowaniem budynku oraz jego izolacją przed oddziaływaniami akustycznymi).

W  ramach  programu zaproponowano trzy główne rodzaje działań ze względu na termin ich wykonania:

  1. Działania krótkookresowe (w  ramach  strategii  krótkookresowej),  które  stanowią  faktyczny  zakres programu na lata 2019-2023.
  2. Działania długookresowe (w ramach polityki długookresowej), których realizacja przewidywana jest w horyzoncie czasowym  dłuższym  niż  czas  obowiązywania  niniejszego  programu  (w  ramach sporządzonego  po  upływie  5  lat  kolejnego  programu  ochrony  środowiska  przed  hałasem  wraz z aktualizacją obecnego programu).
  3. Działania związane z edukacją ekologiczną społeczeństwa, które powinny być prowadzone w sposób ciągły, zarówno w zakresie działań długookresowych, jak i krótkookresowych.

DO POBRANIA: