Jednym z głównych zamierzeń wprowadzenia tzw. „opłaty marszałkowskiej” jest dążenie do zrealizowania dyrektyw unijnych w kierunku ograniczania ilości odpadów składowanych na składowiskach. Docelowo składowane ma być maksymalnie 10% masy odpadów.

„Opłata marszałkowska” ustalana jest poprzez jednostkowe stawki dla poszczególnych kodów odpadów i ogłaszana przez Radę Ministrów. Obecnie obowiązuje stawka zapisana do  Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 roku w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska.

Organem zbierania i redystrybucji tych opłat jest marszałek województwa. Ma on prawo potrącić z puli opłat środki (w wysokości 3%) na obsługę. Pozostała część opłaty trafia do:

  • 60% do jednostek samorządu terytorialnego (50% do gmin i 10% do powiatów),
  • 40% do funduszy ochrony środowiska (przy czym 35% z tej puli do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, a 65% do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska).