KGW – Koła Gospodyń Wiejskich

 Tradycyjny strój ludowy

Koło gospodyń wiejskich (KGW) to dobrowolna, niezależna i samorządna społeczna organizacja, która wspiera rozwój przedsiębiorczości na wsi i aktywnie działa na rzecz środowisk wiejskich. Na terenie województwa lubelskiego stale rośnie liczba aktywnie działających Kół Gospodyń Wiejskich. W listopadzie 2018 roku weszła w życie ustawa o kołach gospodyń wiejskich, dzięki której udało się zaktywizować lokalne społeczności, a liczba kół zaczęła systematycznie wzrastać. Na przestrzeni ostatnich lat ich liczba zwiększyła się aż o ponad 200 nowych KGW, wynikiem czego na Lubelszczyźnie funkcjonuje obecnie 1511. Ten wynik plasuje województwo na trzecim miejscu pod względem liczby kół, zaraz po województwie wielkopolskim (1774) i województwie mazowieckim (1748).

Podstawowym dokumentem określającym formalno-prawne aspekty funkcjonowania KGW jest wspomniana wcześniej Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich. KGW ma osobowość prawną i podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, którego dokonuje Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. KGW funkcjonuje na podstawie statutu, a na terenie jednej wsi może działać tylko jedna taka organizacja, której organami są: Zebranie Członków oraz wybierany przez nie Zarząd.

Koła gospodyń wiejskich od lat pielęgnują polską tradycję i wywierają silny wpływ na rozwój polskiej wsi, prowadząc różnorodną działalność, taką jak np.: popularyzacja oświaty na wsi, organizacja kursów (m.in. szycia, gotowania, pieczenia, haftowania i robót ręcznych), prowadzenie pogadanek na temat higieny i zdrowia oraz prawidłowego prowadzenia gospodarstw domowych, współorganizacja szkół i ochotniczych straży pożarnych. KGW promują sztukę ludową, poprzez organizację festiwali i spektakli oraz różnego typu biesiad.

Na Lubelszczyźnie koła gospodyń wiejskich działają bardzo prężnie, wspierając rozwój przedsiębiorczości kobiet na wsi oraz aktywnie działając na rzecz środowisk wiejskich. Rozwijają kulturę ludową lokalną i regionalną, podtrzymując polską tradycję. Działalność ta doskonale wpisuje się w szeroko pojętą Strategię Rozwoju Województwa Lubelskiego, a w szczególności w zadania podejmowane przez Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich na rzecz wspierania aktywności mieszkańców wsi. Jednym z takich zadań jest organizacja różnego rodzaju wydarzeń i konkursów skierowanych do członków KGW. Dzięki wsparciu Zarządu Województwa Lubelskiego – również finansowemu, przedstawiciele kół mieli szansę uczestniczyć w takich konkursach Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie jak m.in.:

  • W 2020 r. – konkurs dla KGW „Kobieta Gospodarna Wyjątkowa”, w których Panie mogły zaprezentować się w trzech kategoriach tj.: szarlotka, produkty i dania z wykorzystaniem lubelskich jabłek oraz rękodzieło. Finał konkursu został zwieńczony uroczystą galą z udziałem Pierwszej Damy Rzeczypospolitej Polskiej Agaty Kornhauser – Dudy oraz wszystkich podmiotów biorących udział w konkursie. Nagrody w wysokości 66 000,00 zł zostały ufundowane ze środków Samorządu Województwa Lubelskiego. W kolejnych latach konkurs doczekał się następnych edycji, w których KGW licznie brały udział, prezentując produkty swoich prac. W 2021 roku Panie konkurowały w trzech kategoriach: „Ziołowe skarby kulinarne”; „Ciasto jak dawniej”; „Serweta inspirowana tradycją”, zaś w 2022 roku: „Potrawa z kaszą”; „Ciasto z owocami” oraz „Malowane na drewnie”.
  • W październiku 2020 r. – konkurs „Piękno tradycji we współczesnym świecie” na najlepsze przedstawienie swojej małej ojczyzny i kultywowanych tradycji. Głównym celem przedsięwzięcia było promowanie i propagowanie dziedzictwa kulturowego Lubelszczyzny oraz zachęcenie przedstawicieli lokalnych społeczności do poszukiwania, odkrywania i utrwalania lokalnej tradycji, wiedzy o kulturze narodu.
  • W marcu 2021 r. – konkursy wielkanocne dla KGW na: najpiękniejsze palmy wielkanocne „Cudna nienudna palma wielkanocna”, najpiękniejszą pisankę wielkanocną „Pisanki, kraszanki, jajka malowane”, najpiękniejszą kartkę wielkanocną „Wielkanocne skrapowanie z jajem” oraz na stroik „Lubelskie tradycyjne stroiki wielkanocne”. Celem konkursu było kultywowanie i upowszechnianie zwyczajów oraz tradycji Świąt Wielkiej Nocy.
  • W lutym 2022 r. konkurs „Domowe pączki faworki” z okazji Tłustego Czwartku, promujący powrót do tradycji z wykorzystaniem domowych receptur, przekazywanych w rodzinach członkiń KGW.
  • W marcu 2022 r. – konkursy wielkanocne KSOW: „Najpiękniejsza palma wielkanocna”, „Najpiękniejszy stroik wielkanocny”, „Najpiękniejsza Pisanka”.

Część konkursów tematycznych, w których aktywnie biorą udział KGW z województwa lubelskiego w ostatnich latach, odbywa się w corocznych edycjach, a zainteresowanie nimi stale rośnie, dzięki czemu mają szansę stać się wydarzeniami cyklicznymi. Wymienić tutaj można wspomniane już wcześniej- konkurs na domowe pączki z okazji Tłustego Czwartku, konkursy na plamy i stroiki wielkanocne oraz największy, najbardziej rozpoznawalny, wieloetapowy konkurs „Kobieta Gospodarna Wyjątkowa”.

Prócz konkursów KGW angażują się również w inne wydarzenia takie jak:

  • Wojewódzki Finał Konkursu Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów,
  • festiwal produktów tradycyjnych i regionalnych „Na kulinarnym szlaku wschodniej Polski”,
  • wydarzenia promujące produkty tradycyjne i rękodzieło,
  • wielkanocne i bożonarodzeniowe kiermasze.

Koła Gospodyń Wiejskich mają swój znaczący udział także w rejestrze lubelskich specjałów na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dzięki zaangażowaniu KGW, województwo lubelskie zajmuje zaszczytne, pierwsze miejsce w skali kraju pod względem liczby zarejestrowanych potraw i produktów na Ministerialnej Liście Produktów Tradycyjnych. Spośród 252 wyrobów wpisanych na ww. listę z obszaru województwa lubelskiego (stan na maj 2023) figurują również te, o których wpis wnioskowały członkinie Kół Gospodyń Wiejskich – wyjątkowe potrawy staropolskiej kuchni, często przekazywane w domach ustnie z pokolenia na pokolenie.

Linki do rejestracji Kół Gospodyń Wiejskich:

Link do ustawy

Zapraszamy KGW do współpracy!

Kontakt:

Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich

  • Oddział Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich: tel. 81 44 16 795
  • Oddział Rolnictwa i Żywności: tel. 81 44 16 538
  • e-mail: rolnictwo@lubelskie.pl

    galeriaGALERIA