Uroczyste przekazanie umów o współpracy w ramach realizacji projektu „Lubelskie bez azbestu”

Dziś w Lubelskim Centrum Konferencyjnym zostało przekazanych 98 umów dotyczących usuwania materiałów zawierających azbest z obszaru województwa lubelskiego. Wydarzenie jest wstępem do realizacji projektu „Lubelskie bez azbestu”, które ma na celu ochronę zdrowia mieszkańców i środowiska poprzez eliminację wyrobów zawierających azbest z terenu województwa lubelskiego. Beneficjentom projektu umowy przekazali marszałek Jarosław Stawiarski i wicemarszałek Marek Wojciechowski.

Przedsięwzięcie „Lubelskie bez azbestu” jest planowane do realizacji w latach 2026-2029 w ramach programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (Priorytet 3 Ochrona zasobów środowiska i klimatu Działanie 3.12 Usuwanie ze środowiska wyrobów zawierających azbest). Warunkiem uczestnictwa w projekcie jest podpisanie umowy o współpracy z Województwem Lubelskim w ramach Kontraktu Programowego dla Województwa Lubelskiego.

W trzech uroczystościach weźmie udział łącznie 210 gmin, które zgłosiły się do wspólnej realizacji projektu, czyli demontażu, transportu i unieszkodliwieniu wyrobów zawierających azbest.

Spotkania dla jednostek samorządu terytorialnego z poszczególnych powiatów odbędą się w dniach:

• 15 września 2025 r. w Lublinie – łącznie 98 umów z JST z powiatów: chełmskiego (15), janowskiego (7), kraśnickiego (10), lubartowskiego (13), lubelskiego (16), łęczyńskiego (6), opolskiego (7), puławskiego (11), ryckiego (6), świdnickiego (5), m. Chełm (1), m. Lublin (1).
• 17 września 2025 r. w Radzyniu Podlaskim – łącznie 54 umowy z JST z powiatów: bialskiego (19), łukowskiego (11), parczewskiego (7), radzyńskiego (8), włodawskiego (8) i m. Biała Podlaska (1).
• 17 września 2025 r. w Zamościu – łącznie 61 umów z JST z powiatów: biłgorajskiego (14), hrubieszowskiego (8), krasnostawskiego (10), tomaszowskiego (13), zamojskiego (15) i m. Zamość (1).

Dlaczego azbest?

Samorząd Województwa Lubelskiego stoi na stanowisku, że jednym z ważnych problemów w województwie lubelskim jest niepożądane nagromadzenie wyrobów zawierających azbest.

Województwo zajmuje jedno z niechlubnych czołowych miejsc pod względem ilości zinwentaryzowanego na jego obszarze azbestu. Z dostępnych na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii danych dotyczących bazy azbestowej wynika, że na terenie naszego regionu nadal znajduje się ponad 1 mln ton azbestu. Eternit wciąż wpisuje się w krajobraz zwłaszcza lubelskich wsi.

– Azbest emituje włókna rakotwórcze i odpowiada za chorobę zwaną azbestozą. Dlatego z Funduszy Europejskich chcemy zutylizować go, aż milion ton. Wierzę, że za kilka lat Lubelskie będzie już wolne od azbestu – przekonywał marszałek Jarosław Stawiarski.

Ze względu na swoje właściwości i naturalną niezniszczalność azbest wprowadzony do środowiska utrzymuje się w nim przez czas niemal nieograniczony. Włókna azbestu przedostają się do powietrza atmosferycznego w wyniku procesów naturalnych bądź działalności człowieka. Największy problem stanowi emisja włókien azbestu z ulegających korozji wyrobów azbestowo-cementowych (do których produkcji zastosowano około 85% ogólnej ilości sprowadzonego do Polski azbestu) oraz emisja włókien azbestu wynikająca z nieprawidłowo prowadzonego demontażu, transportu lub składowania wyrobów zawierających azbest. Szczególnie niepokojącym jest fakt, że wdychanie tych włókien może spowodować poważne choroby, które rozwijają się bardzo powoli. Objawy azbestozy mogą wystąpić po 10-20 latach, a objawy nowotworów wywołanych azbestem – nawet po 40 latach.

Nagromadzenie wyrobów zawierających azbest stanowi istotny czynnik ryzyka dla zdrowia mieszkańców i zagrożenie dla środowiska regionu.

Co dotychczas zrobiliśmy?

W trosce o te wartości Zarząd Województwa Lubelskiego wdrożył działania zmierzające do eliminacji tego zagrożenia. Jednym z nich było podjęcie decyzji o realizacji zadań usuwania materiałów zawierających azbest z obszaru województwa lubelskiego. Inicjatywa ta urzeczywistniła cele Aktualizacji Programu usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa lubelskiego na lata 2012-2032, który został opracowany w oparciu o Program Oczyszczania Kraju z azbestu na lata 2009-2032.

Do chwili obecnej Samorząd Województwa Lubelskiego zrealizował dwa duże projekty, których efektem jest usunięcie nieodpłatnie blisko 182 tysięcy ton wyrobów zawierających azbest poprzez ich demontaż z ponad 73 tysięcy nieruchomości mieszkańców województwa, dodatkowo zapewniając transport i unieszkodliwienie.

Mając jednak na uwadze wskazaną skalę problemu, Zarząd Województwa Lubelskiego wynegocjował z Komisją Europejską 15,5 mln euro na ten cel w ramach Funduszy Europejskich dla Lubelskiego na lata 2021-2027.

GALERIA

[Pokaz zdjęć]