7 listopada 2025 roku odbyło się drugie spotkanie warsztatowe w ramach międzynarodowego projektu HERCULES-CE, Cooperating for a Greener Central Europe, realizowanego z udziałem Województwa Lubelskiego. Warsztaty online poświęcono wspólnotom energetycznym w Austrii, a szczególnie regionie Burgenland. Spotkały się instytucje i organizacje zaangażowane w rozwój transformacji energetycznej w Europie Środkowej.
W pierwszej części spotkania instytut badawczy Forschung Burgenland oraz Regionalny Punkt Kontaktowy Burgenland przedstawiły aktualny stan rozwoju wspólnot energetycznych. Omówiono trzy modele ich funkcjonowania wraz z korzyściami, takimi jak zwolnienia z wybranych podatków oraz niższe opłaty za korzystanie z sieci energetycznej:
- wspólna produkcja odnawialnych źródeł energii,
- wspólnota energii odnawianej (REC),
- obywatelska społeczność energetyczna (CEC).
W trosce o stabilizację energetyczną
Kolejna prezentacja dotyczyła działalności Inicjatywy Zrównoważonego Rozwoju Raiffeisen, która wspiera tworzenie i rozwój spółdzielni energetycznych. Inicjatywa powstała w odpowiedzi na kryzys energetyczny w 2022 roku i wzrost zjawiska ubóstwa energetycznego. Już w 2023 roku w regionie Burgenland funkcjonowało 19 wspólnot opartych na wspólnym modelu biznesowym, który umożliwia skalowanie i efektywne zarządzanie lokalną energią odnawialną.
Nie tylko Robin Powerhood
W dalszej części spotkania zaprezentowano projekty Energy WITH Spirits (realizowane przez B-NK GmbH) oraz Robin Powerhood jako przykłady solidarnościowych wspólnot energetycznych. Ich celem jest łączenie aspektów energetycznych z działaniami społecznymi, promowanie integracji oraz wspieranie osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. W takich inicjatywach energia traktowana jest nie tylko jako towar, ale również jako narzędzie budowania wspólnoty i solidarności społecznej.
Spotkanie zakończyła prezentacja przykładu funkcjonującej wspólnoty energetycznej w miejscowości Neudörfl (Burgenland), opracowanej we współpracy z Forschung Burgenland. Przedstawiono jej strukturę, sposób działania oraz efekty ekonomiczne i środowiskowe.
Wnioski i znaczenie dla regionów partnerskich
Austriackie doświadczenia pokazują, że wspólnoty energetyczne mogą skutecznie łączyć aspekty ekonomiczne, społeczne i środowiskowe. Rozwiązania zastosowane w Burgenlandzie stanowią inspirację dla regionów Europy Środkowej, w tym dla inicjatyw takich jak Tomaszowski Klaster Energetyczny, Klaster Energii Niemce Klaster Energii „Dolina Zielawy”.
Wspólnoty energetyczne przynoszą wymierne korzyści: niższe koszty energii, współdzielenie infrastruktury, a także większy wpływ społeczności lokalnych na kierunek rozwoju energetyki. Projekty solidarnościowe dodatkowo wspierają osoby w trudniejszej sytuacji finansowej i wzmacniają spójność społeczną.
Warsztaty HERCULES-CE stanowią przestrzeń wymiany wiedzy i doświadczeń, pokazując, jak różne modele biznesowe i organizacyjne mogą być dostosowane do lokalnych warunków oraz wspierać rozwój zrównoważonej energetyki w regionach Europy Środkowej.
Przed nami kolejne spotkania z inspirującymi dobrymi praktykami z Europy Środkowej, o których na pewno Państwa poinformujemy.
Oficjalny portal województwa lubelskiego prowadzony przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
