W dniu 15 czerwca 2023 roku Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski w obecności wicemarszałka Zbigniewa Wojciechowskiego spotkał się online z panem Artemem Lysogorem – Przewodniczącym Ługańskiej Obwodowej Administracji Państwowej – Szefem Obwodowej Administracji Wojskowej oraz pozostałymi przedstawicielami Obwodu Ługańskiego reprezentującymi Biuro Współpracy Międzynarodowej, złożone m.in. z przedstawicieli Departamentu Międzynarodowej Pomocy Technicznej oraz merów i wójtów miejscowości Starobielsk (pani Yana LITVINOVA), Szulginsk, Novodar i Markivka.
Omówiono główne tematy we współpracy dwustronnej, którymi są opracowanie strategii odbudowy Obwodu Ługańskiego po wyzwoleniu. Strona ukraińska mogłaby w tej sferze skorzystać z doświadczeń Departamentu Strategii i Rozwoju UMWL w dziedzinie długofalowego planowania rozwoju i rewitalizacji terenów. Kolejnym omówionym tematem było przekazanie pomocy humanitarnej ze strony Województwa Lubelskiego dla Obwodu Ługańskiego w ramach umowy o współpracy partnerskiej, datowanej od września 2003 roku. W tym roku przypada 20 rocznica podpisania porozumienia, na podstawie którego prowadzona była owocna współpraca dwustronna, przede wszystkim w dziedzinie wymiany gospodarczej, przerwana przez inwazję wojsk rosyjskich najpierw w 2014, kiedy zajęte zostało miasto stołeczne Ługańsk, a potem pełnoskalowej agresji w 2022 roku. Władze regionu funkcjonują obecnie w mieście Dniepr, natomiast jak podkreślono na spotkania, ani na moment nie zaprzestały swojej działalności i sprawowania opieki nad mieszkańcami, którzy zmuszeni byli do ewakuacji ze swoich domów i schronili się w innych regionach Ukrainy oraz państwach Europy, w tym Polski.
Sejmik Województwa Lubelskiego przeznaczył już ponad 5 mln złotych na pomoc humanitarną regionom partnerskim na Ukrainie. W tej kwocie znalazły się środki wpłacone przez zachodnie regiony partnerskie w wysokości 2 milionów złotych. Łącznie od początku wojny Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie zorganizował ponad 40 transportów pomocy humanitarnej. W transportach znalazły się m.in. agregaty prądotwórcze, opatrunki wojskowe, radiotelefony, żywność długoterminowa, odzież i obuwie zimowe. Przekazano także 15 karetek pogotowia.
Zapotrzebowanie na pomoc humanitarną dla Obwodu Ługańskiego także będzie w najbliższych dniach realizowane i przygotowywane do przekazania potrzebującemu regionowi. Podczas spotkania omówiono także dalsze kroki we współpracy i inicjatywy pomocowe.
Historia współpracy z Obwodem Ługańskim sięga 2003 roku. Ważnym jej aspektem była także współpraca Lublina z miastem Starobielsk oraz ochrona miejsc pamięci i spoczynku oficerów polskich wziętych do niewoli i zamordowanych przez NKWD w 1940 r. podczas II wojny światowej. W Starobielsku znajdował się specjalny obóz NKWD dla polskich oficerów, który znajdował się na terenie dawnego klasztoru. Do obozu przywieziono 600 pilotów, 400 lekarzy, kilkuset inżynierów, nauczycieli, wykładowców uniwersyteckich, 112 kapelanów.
Dalsze losy polskich oficerów przebywających w obozie specjalnym w Starobielsku przedstawiały się następująco: 3986 oficerów wywieziono do Charkowa, gdzie zostali rozstrzelani w podziemiach więzienia wewnętrznego, a następnie pochowani na terenie parku leśnego w pobliżu Piatichatki. W obozie z powodu nieludzkich warunków zginęły 42 osoby. Czterdziestu ośmiu Polaków zostało pochowanych na starym cmentarzu miejskim, w 1995 przeniesiono ich ciała na Cmentarz Czmirowski w Starobielsku. Przeżyło około dziewięćdziesięciu oficerów wywiezionych do obozu Pawliszczew Bor, bądź na indywidualne śledztwa do więzień w Moskwie i Kijowie.
Strona ukraińska przed wybuchem wojny honorowała pamięć polskich oficerów, dbając o miejsce ich pochówku. Zgodnie z istniejącą od ponad 20 lat tradycją, w Święto Zmarłych Starobielsk przyjmował delegacje gości, przybywających na tzw. „polski” cmentarz, aby pomodlić się za dusze rodaków. Obecnie miejsca pamięci znajdują się pod okupacją wojsk rosyjskich. Wiele z nich ucierpiało w wyniku działań wojennych.
GALERIA
Oficjalny portal województwa lubelskiego prowadzony przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego