Podsumowanie połowy kadencji

Samorząd Województwa Lubelskiego wypełnia, w myśl ustawy, szereg różnych zadań o charakterze wojewódzkim. Jednym z takich zakresów jest ochrona zdrowia. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców województwa, Zarząd Województwa Lubelskiego podejmuje szereg działań, mających na celu poprawę jakości usług medycznych oraz ich dostępności.

Analiza sytuacji szpitali oraz innych jednostek ochrony zdrowia podległych Samorządowi Województwa Lubelskiego jest kluczowym elementem w podejmowaniu decyzji, co do zapewnienia jak najwyższej jakości opieki dla Pacjentów. Narzędziem, które ułatwia skierowanie wysiłków na najbardziej newralgiczne problemy jest opracowanie dokumentu pod nazwą Lubelska pełnoprofilowa ochrona zdrowia – wstępne założenia. Celem nadrzędnym tego opracowania jest przedstawienie aktualnej sytuacji w ochronie zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem lecznictwa szpitalnego w regionie. Dokument zawiera m.in.: sytuację demograficzną województwa wraz z aktualnymi trendami, sytuację epidemiologiczną, prezentuje bazę szpitalną oraz liczbę dostępnych łóżek, szczegółowe porównanie podmiotów, dla których organem tworzącym jest Samorząd WL (obejmującą strukturę i funkcjonowanie, finansowanie przez NFZ i profilaktykę).

By lepiej wspierać działania w zakresie ochrony zdrowia, Zarząd Województwa Lubelskiego zdecydował się na powołanie Społecznej Rady ds. Ochrony Zdrowia. Członkowie Rady, w skład w której wchodzą cenieni profesorowie, lekarze, przedstawiciele samorządów, pełnią funkcję konsultacyjno-doradczą. Wśród zadań, którymi zajmie się Rada, są m.in.: analizowanie bieżącej sytuacji w zakresie ochrony zdrowia w województwie lubelskim, optymalizacja funkcjonowania podmiotów leczniczych, opracowywanie propozycji działań na rzecz rozwoju systemu ochrony zdrowia.

Działania w zakresie ochrony zdrowia to nie tylko programy polepszające funkcjonowanie podmiotów leczniczych. To także realizowanie „twardych” projektów infrastrukturalnych.

Do najważniejszych zadań inwestycyjnych w połowie kadencji zaliczyć należy przede wszystkim:

• rozbudowę Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. Św. Jana z Dukli.

Inwestycja, rozpoczęta w 2011 roku, znalazła swój finał w 2020. Łączne nakłady finansowe wyniosły blisko 448 mln zł. Jednocześnie realizowany był proces zakupu specjalistycznego wyposażenia i technologii teleinformatycznych dla Centrum. Na ten cel przeznaczono z budżetu samorządu ponad 33,5 mln zł. (łączna kwota programu to ponad 61 mln zł.). Dbając o jakość i dostępność do specjalistycznych świadczeń onkologicznych, podjęta została decyzja o zrealizowaniu projektu, który były naturalną i niezbędną kontynuacją rozbudowy i modernizacji COZL. Na program Prospektywna pełnoprofilowa onkologia dla Lubelszczyzny […], którego realizacja jest niezbędnym warunkiem do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania szpitala, przeznaczono ponad 67,5 mln zł.

• realizację projektu partnerskiego 6 szpitali pn. Poprawa efektywności działalności wojewódzkich podmiotów leczniczych w obszarach potrzeb zdrowotnych mieszkańców województwa lubelskiego poprzez niezbędne, z punktu widzenia udzielania świadczeń zdrowotnych, prace remontowo-budowlane, w tym w zakresie dostosowania infrastruktury do potrzeb osób starszych mi niepełnosprawnych, a także wyposażenia w sprzęt medyczny.

Całkowita wartość projektu realizowanego w ramach Funduszy Unijnych to ponad 209 mln zł. W ramach projektu realizowane są m.in. prace budowlane, które bezpośrednio przekładają się na jakość świadczonych usług. W ramach tych środków m.in. oddano do użytku nowy pawilon Szpitala Neuropsychiatrycznego SP ZOZ w Lublinie (ponad 24,6 mln zł), Szpital w Zamościu powiększył się o nowe skrzydło w którym stworzono przychodnię kardiologiczną (38 mln zł), wyremontowano także oddział ginekologii i rehabilitacji w Szpitalu Wojewódzkim przy Alei Kraśnickiej (łącznie ponad 22 mln zł).

• zakup nowych karetek dla stacji Pogotowia Ratunkowego.

Nowe ambulanse nie tylko poprawią jakość pracy ratownikom medycznym, ale przede wszystkim zwiększą szanse pomocy poszkodowanym, zastępując starsze, często bardzo wysłużone pojazdy. Do Stacji pogotowia w Lublinie i Zamościu trafiło w 2020 6 nowych karetek, a łączna wartość to prawie 4 mln zł.

2020 rok przyniósł wszystkim bardzo trudne chwile. Szerząca się pandemia spowodowała, że wszelkie plany związane z ochroną zdrowia nabrały szczególnego charakteru. Szybkie podejmowanie działań na rzecz wsparcia jednostek zdrowia podległych marszałkowi, sprawiły, że nasze szpitale nie zostały bez odpowiedniej pomocy. Z budżetu województwa sfinansowane zostały zakupy środków ochrony indywidualnej (maseczki, rękawiczki jednorazowe, fartuchy itp., oraz środki dezynfekcyjne). Wykorzystywano także środki unijne na zakup aparatury medycznej i diagnostycznej (w tym respiratorów), środków ochrony osobistej i dezynfekcji. Dzięki tej pomocy zyskały nie tylko szpitale wojewódzkie, ale także kliniczne i powiatowe. Na ten cel przeznaczono ponad 133 mln zł.

Poprawa bezpieczeństwa kierowców, rowerzystów i pieszych oraz podniesienie atrakcyjności Województwa Lubelskiego to jeden z głównych celów jaki postawił sobie Zarząd Województwa Lubelskiego. By te cele zostały spełnione, potrzebne były inwestycje drogowe, między innymi na drogach wojewódzkich, administrowanych przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Lublinie.

Nowych dróg, wraz z całą infrastrukturą okołodrogową czyli ścieżkami rowerowymi, chodnikami, bezpiecznymi przejściami dla pieszych, zatokami autobusowymi, energooszczędnym oświetleniem, odwodnieniem czy nową kanalizacją, zostało wybudowanych prawie 110 kilometrów. Koszt tych inwestycji, które realizowane były z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020, Programu Operacyjnego Polska Wschodnia,  Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina czy z budżetu Województwa Lubelskiego, wyniósł 568 mln zł.

Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 812: Korolówka - Włodawa

Rozbudowa drogi zrealizowana została przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Lublinie jako główna część projektu „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 812 na odcinku Korolówka–Włodawa” finansowanego ze środków Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa.

Zgodnie z budżetem projektu dostępne dofinansowanie unijne sięga kwoty 5,76 mln euro, a wkład własny województwa lubelskiego wynosi 1,04 mln euro. Rozbudowa zrealizowana została przez firmę STRABAG Sp. z o.o. Wykonano m.in. rozbudowę drogi do drogi jednojezdniowej dwupasmowej, przebudowę skrzyżowań i przepustów drogowych, wybudowano zatoki autobusowe, zbudowano ścieżkę rowerową i chodniki.

Przebudowa trasy łączącej Białą Podlaską z przejściem granicznym w znaczący sposób wpływa na dostępność regionu, zwiększa bezpieczeństwo ruchu tranzytowego samochodów kierujących się z przejścia granicznego w Dorohusku w stronę Białej Podlaskiej, Białegostoku oraz przejść granicznych z Litwą. Remont odcinka miejskiego we Włodawie umożliwia lepszy dostęp do drogi krajowej nr 82 z centrum miasta, znacząco usprawni podróż turystów zmierzających z Lublina, Białej Podlaskiej i północnej części Polski nad jezioro Białe zarówno turystom podróżującym samochodami, jak i miłośnikom rowerów.

Realizacja wspomnianej inwestycji poprzez szybszy i lepszy dostęp do obszarów atrakcyjnych turystycznie po obu stronach granicy (takich jak Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie w Polsce i Szacki Park Narodowy na Ukrainie) wywierać będzie pozytywny wpływ na warunki ruchu drogowego w obszarze przygranicznym w sieci drogowej województwa lubelskiego.

Skutkiem będzie rozwój turystyki międzynarodowej i usług drogowych dla mieszkańców po obu stronach granicy, prze jednoczesnym zwiększeniu dostępności regionów przygranicznych oraz ich atrakcyjności dla turystów.

Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 838: Głębokie - Dorohucza - Trawniki - Fajsławice

Realizowany przez Zarząd Dróg Wojewódzkich projekt pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 838 Głębokie – Dorohucza – Trawniki – Fajsławice w zakresie rozbudowy mostu przez rz. Wieprz w m. Trawniki oraz przebudowa drogi wojewódzkiej nr 838 Głębokie – Dorochucza – Trawniki – Fajsławice na odcinku od km ok. 15+440 do km 18+570 (odcinek od skrzyżowania z drogą krajową nr 12 do mostu na rz. Wieprz), ma na celu poprawę jakości komunikacji drogowej mieszkańców. Budowa nowej przeprawy mostowej w sposób znaczący przyczyni się nie tylko do skrócenia czasu przejazdu, ale także do zwiększenia bezpieczeństwa podróżnych. Koszt inwestycji wyniósł ponad 40 mln zł i został zrealizowany ze środków budżetu województwa.

Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 801 Warszawa - Karczew - Wilga - Maciejowice - Dęblin - Puławy

Od 24 grudnia 2020 roku kierowcy mogą korzystać z obwodnicy Stężycy. Zadanie to zostało zrealizowane w ramach projektu „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 801 Warszawa – Karczew – Wilga – Maciejowice – Dęblin – Puławy na odcinku od granicy województwa lubelskiego do skrzyżowania z drogą krajową S12 w m. Puławy. Etap I budowa obwodnicy m. Stężyca”. 

Wartość robót współfinansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 to ponad 26 mln zł.

Przedmiotem robót był pierwszy etap planowanej rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 801 na odcinku od granicy województwa lubelskiego do skrzyżowania z drogą krajową S12 w m. Puławy, polegający na budowie obwodnicy miejscowości Stężyca, wraz z budową i rozbudową obiektów inżynierskich oraz zabezpieczeniem lub rozbudową urządzeń obcych kolidujących z rozbudowywaną drogą i obiektami inżynierskimi.

Zakres inwestycji obejmował m.in.:

• budowę / rozbudowę jednojezdniowego odcinka drogi wojewódzkiej DW 801,
• budowę skrzyżowań z innymi drogami publicznymi w tym budowę skrzyżowania typu rondo na
• przecięciu projektowanej DW 801 i DP 1405L,
• budowę skrzyżowań z projektowanymi drogami dojazdowymi,
• budowę dróg dojazdowych równoległych do drogi wojewódzkiej (obwodnicy),
• budowę / rozbudowę ciągów pieszych i rowerowych,
• budowę elementów odwodnienia powierzchniowego w tym rowów odwadniających i przepustów drogowych oraz odcinków rowów krytych,
• rozbudowę istniejącego rowu melioracyjnego wraz z jego odcinkowym odmuleniem,
• budowę zjazdów publicznych na drogi wewnętrzne i inne miejsca użyteczności publicznej,
• budowę zjazdów indywidualnych na działki budowlane i rolne,
• budowę oznakowania drogowego oraz elementów bezpieczeństwa ruchu w tym znaków drogowych na konstrukcjach wsporczych i barier ochronnych,
• rozbiórkę i budowę przepustów na istniejących ciekach,
• budowę przepustów pod korpusem drogi wojewódzkiej i dróg innej kategorii,
• przebudowę i zabezpieczenie istniejących urządzeń sieci gazowej kolidujących z rozwiązaniami branży drogowej,
• przebudowę i zabezpieczenie istniejących urządzeń sieci wodno-kanalizacyjnej kolidujących z rozwiązaniami branży drogowej,
• wycinkę drzew i krzewów kolidujących z projektowanym układem drogowym oraz urządzeniami infrastruktury,
• nasadzenie drzew i krzewów.

Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 837 Piaski - Żółkiewka Wieś - Nielisz - Sitaniec, na odcinku Nielisz - Sitaniec

Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 837 i dostosowanie jej do drogi klasy G, pozwala kierowcom podróżującym od Zamościa do Świdnika czy Lublina na wybór jednej z trzech równorzędnych jakościowo tras. Do tej pory komfort podróżowania zapewniały jedynie drogi krajowe – Nr 74 i Nr 19 oraz DK Nr 17. Po zakończeniu prac, które nastąpiło 2 grudnia 2019 roku, znacząco poprawiło się bezpieczeństwo oraz komfort pieszych, rowerzystów oraz kierowców.

Rozbudowa 16 km drogi wojewódzkiej realizowana była ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 2014-2020. Całkowita wartość projektu wyniosła ponad 156 mln zł., z czego dofinansowanie unijne przekroczyło 126 mln zł.

Prace, jakie zostały wykonane w ramach tego projektu to:

• zwiększenie szerokości jezdni do 7m (2×3,5m),
• zwiększenie nośności do 115kN/oś,
• dostosowanie parametrów technicznych i uzytkowych drogi do klasy G,
• budowa nowego mostu na rzece Łabuńka,
• budowa i przebudowa 24 skrzyżowań z drogami powiatowymi i gminnymi,
• budowa zatok autobusowych oraz dojść do nich wraz z dostosowaniem do potrzeb osób niepełnosprawnych,
• budowa 4 przejść dla zwierząt,
• budowa chodników,
• budowa ścieżki rowerowej o długości 4,71km oraz ciągu pieszo-rowerowego o długości 11,45km,
• budowa urządzeń poprawiających bezpieczeństwo pieszych, rowerzystów oraz kierowców: bariery ochronne, aktywne oznakowanie, energooszczędne oświetlenie,
• nasadzenie nowych drzew i krzewów.

Realizowanie zadań z zakresu infrastruktury technicznej, organizowania i koordynowania transportu zbiorowego jest nie tylko obowiązkiem Samorządu Województwa Lubelskiego, ale także szansą na poprawę połączeń komunikacyjnych dla mieszkańców województwa oraz przybywających do naszego regionu turystów. Takimi przedsięwzięciami są inwestycję w infrastrukturę kolejową i jakość taboru poruszającego się po torach kolejowych.

• Zakup Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych – do przewozów osób organizowanych przez Województwo Lubelskie.

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Województwo Lubelskie realizuje projekt pn. Zakup elektrycznych zespołów trakcyjnych. 9 grudnia 2019 roku została zawarta umowa z wybranym wykonawcą NEWAG S.A. Nowy Sącz. Wartość projektu wynosi ogółem: 146 616 000 zł, w tym dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w kwocie 101 312 053 zł. Planowana dostawa grudzień 2021 r.

• Lubelska Kolej Aglomeracyjna

Samorząd Województwa Lubelskiego wspólnie z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., zawarł Porozumienie regulujące zasady współpracy zmierzające do powstania Lubelskiej Kolei Aglomeracyjnej. Wstępnie zidentyfikowany obszar ograniczony jest miastami Chełm, Parczew, Puławy oraz Kraśnik (z opcją przedłużenia do Biłgoraja przez Szastarkę i Janów Lubelski).

Obecnie w trakcie wykonania jest Koncepcja programowo-przestrzenna.

• Umowa z POLREGIO

W dniu 5 listopada 2020 r. została zawarta umowa pomiędzy Województwem Lubelskim – Organizatorem, a Polregio sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie – Operatorem, na czas określony od  dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 14 grudnia 2030 r. o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich.

• Program Kolej+

Województwo Lubelskie zgłosiło do ww. Programu pięć projektów o łącznej wartości ponad 3 mld zł, które przeszły do II etapu.

1. Budowa linii kolejowej Szastarka – Janów Lubelski – Biłgoraj wraz z poprawą dostępności do transportu kolejowego w m. Kraśnik, dł. ok. 54 km, szacowana wartość: 1,4 mld zł netto.
2. Prace na liniach kolejowych 69 i 72 na odc. Rejowiec – Zawada – Zamość Szopinek, wraz z budową łącznicy omijającej stację Zawada – dł. ok. 68 km (zmodernizowanej i nowej linii kolejowej), szacowana wartość: 405 mln zł netto.
3. Rewitalizacja połączenia Chełm – Włodawa wraz poprawą dostępności transportu kolejowego w m. Włodawa, dł. ok. 52 km, szacowana wartość: 230 mln zł netto.
4. Elektryfikacja linii kolejowej nr 30 Łuków – Lublin, dł. 108,4 km, szacowana wartość: 162 mln zł netto.
5. Utworzenie połączenia kolejowego Lublin – Łęczna /LW Bogdanka, dł. ok. 20 km. Szacowana wartość: 0,8-1,1 mld zł netto w zależności od wariantu włączenia do istniejącej sieci kolejowej

Aby zakwalifikować się do następnego etapu Województwo Lubelskie zobowiązane jest wykonać do końca listopada 2021 r. Studium planistyczno – prognostyczne. Trwa postepowanie przetargowe na wykonawcę dokumentacji.

Zarząd Województwa Lubelskiego aktywnie i z ogromnym zaangażowaniem środków promuje walory regionu w kraju, za granicą a także wśród jego mieszkańców, ściśle związane są z tym wszechstronne działania w obszarze sportu i turystyki. Wspiera też ludzi z pasją i inicjatywą, którzy nierzadko są liderami w swoich branżach. Wiele z tych zadań realizuje Departament Promocji, Sportu i Turystyki.

Lubelskie jest wyjątkowe pod każdym względem. Atrakcji u nas nie brakuje. Przyroda, krajobrazy, kultura, sztuka, sport, rekreacja, tradycyjna kuchnia do tego bogata historia i ludzie z pasją. Promocja regionu to bardzo szerokie i złożone zagadnienie. Jest ona realizowana na mnóstwo różnych sposobów, dotykających wielu dziedzin życia społecznego.

Promujemy to, co wyjątkowe!

Projekty i wydarzenia promocyjne

Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego podejmuje inicjatywy, do których należą programy i wydarzenia organizowane przez Oddział Promocji Województwa i Projektów Promocyjnych. Należy do nich coroczna Gala Ambasador Województwa Lubelskiego. Tym zaszczytnym tytułem wyróżniane są osoby, instytucje i firmy osiągające sukcesy w swoich branżach a także np. w dziedzinie kultury, tworzące pozytywny obraz naszego regionu. Dodatkową okazją do przypomnienia osiągnięć oraz zapoznania się z aktualną działalnością posiadaczy tego honorowego tytułu był cykl 15 spotkań „Środa z Ambasadorem”.

Od wielu lat niezmienną popularnością cieszy się Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Lubelskie. Smakuj życie!”. W trakcie dziewięciu dotychczasowych edycji konkursu otrzymaliśmy blisko cztery tysiące zdjęć od kilkuset autorów z większości województw Polski, pokazujących, jak piękne i różnorodne jest lubelskie. W tym roku odbędzie się 10. jubileuszowa edycja konkursu.

W 2020 roku rozpoczęła się realizacja programu „Warto być Polakiem”, wspierającego przedsięwzięcia budujące postawę patriotyczną, poprzez kultywowanie pamięci o wielkich Polakach i wydarzeniach historycznych w wymiarze lokalnym, a także przekazujące młodemu pokoleniu dziedzictwo narodowe, będące integralną częścią naszej wspólnej tożsamości. Wśród bardziej spektakularnych wydarzeń warto wymienić: telewizyjne multimedialne widowisko „A Testimonio Veritatis. 7 cnót według Papieża i Prymasa”, film dokumentalny „Ku beatyfikacji kardynała Stefana Wyszyńskiego. Lubelskie doświadczenia”, kampanię billboardową w 10 największych miastach Polski i w miastach województwa lubelskiego upamiętniającą 40. rocznicę Lubelskiego Lipca 1980, obchody 100-lecia Bitwy Warszawskiej w Tomaszowie Lubelskim i 100. rocznicy bitwy kawaleryjskiej pod Komarowem z 31 sierpnia 1920 r.

Kolejnym działaniem było przeprowadzenie – wspólnie z Lubelską Regionalną Organizacją Turystyczną – ogólnopolskiej kampanii Wybierz #KierunekLubelskie – promującej walory naszego województwa. W jej ramach powstało kilkanaście materiałów filmowych, emitowanych głównie w internetowych kanałach społecznościowych, prezentujących największe turystyczne atuty regionu i wybranych obszarów, jak Roztocze, Polesie czy Powiśle.

Z myślą o promocji przede wszystkim wśród mieszkańców regionu od 2020 roku wydawane jest Pismo Samorządu Województwa Lubelskiego LUBELSKIE.PL. Na łamach magazynu zamieszczane są najróżniejsze informacje dotyczące działań samorządu województwa, poszczególnych powiatów i gmin regionu m.in. z dziedziny gospodarki, infrastruktury, kultury, sportu, turystyki. Wiele z prezentowanych treści ukazuje jaki wpływ na nasze codzienne życie ma wykorzystywanie funduszy unijnych.

Szerszy zasięg mają wydawnictwa promocyjne, kierowane także do turystów i gości odwiedzających Lubelskie. Wśród nowych wydawnictw, jakie ukazały się w ostatnich latach warto wymienić broszury tematyczne: „Lubelskie na weekend”, „Lubelskie letnie eventy” i „Lubelskie rodzinnie”. Te wysokonakładowe bogato ilustrowane publikacje zawierają wybór najciekawszych propozycji na spędzenie wolnego czasu w regionie zarówno w czasie krótkiego weekendowego wypadu, ale także dłuższego rodzinnego wyjazdu. Jako region stawiający na turystykę przyrodniczą, rodzinną i przede wszystkim aktywną, promujemy też zimową turystykę – w branżowym magazynie „Na Narty” zaprezentowaliśmy ośrodki narciarstwa zjazdowego i biegowego na lubelskim Powiślu, Roztoczu i w innych atrakcyjnych miejscach. W roku 2019 przygotowaliśmy, wspólnie z jednym z ogólnopolskich wydawców, bardzo dobrze oceniony album fotograficzny „Województwo Lubelskie”.

Odnotujmy także zrealizowane akcje medialne – „Lubelskie na Dobre”, „Tarcze Antykryzysowe” czy kampanię #LubelskiePoczeka polegającą na produkcji spotów filmowych (ponownie we współpracy z Lubelską Regionalną Organizacją Turystyczną) przeznaczonych do emisji w mediach społecznościowych. Dodajmy jeszcze jednorazowe wydarzenia takie jak np. Projekt Hymn: Lubelskie dla Niepodległej – kolejną rocznicę odzyskania niepodległości uczciliśmy poprzez wspólne odśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego, charytatywną zbiórkę na rzecz podopiecznych Domów Dziecka czy akcję 100 choinek na 100 lecie odzyskania Niepodległości (w Lublinie, Białej Podlaskiej, Zamościu i Chełmie). Ważną częścią działalności promocyjnej jest udział Województwa Lubelskiego jako partnera w setkach rozmaitych projektów kulturalnych, rekreacyjnych, sportowych, naukowych, historycznych i innych, organizowanych przez podmioty zewnętrzne m.in. będących okazją do eksponowania marki „Lubelskie. Smakuj życie!” (np. podczas Narodowego Dnia Niepodległości w Mińsku na Białorusi w 2019 r.) 

Z dumą wspieramy sport

Sport jest jedną z najefektywniejszych platform promocyjnych we współczesnym świecie. Sukcesy, a co za tym idzie, ogromna rozpoznawalność największych gwiazd często bardziej popularyzuje kraj, z którego pochodzą, niż kosztowne kampanie reklamowe. Samorząd Województwa Lubelskiego promuje region zarówno przy okazji startów najbardziej znanych sportowców, uzdolnionej młodzieży, jak i amatorów. 17 lipca 2019 r. w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie podpisano umowę o współpracy województwa lubelskiego z Polskim Związkiem Koszykówki o wartości ponad 1,2 mln zł. Była to pierwsza tego typu umowa samorządu z federacją w Polsce, która stworzyła możliwości zaprezentowania potencjału regionu wśród członków kadry narodowej, jej kibiców, a także przedstawicieli regionalnych, krajowych i międzynarodowych mediów. Głównym jej efektem była promocja podczas mistrzostw świata koszykarzy w 2019 roku w Chinach, udanych dla reprezentacji Polski (ostatecznie zajęła 8 miejsce).

Realizowany jest też program „Lubelskie w Tokio 2020”, czyli  promocja województwa lubelskiego w ramach startu olimpijczyków z klubów naszego regionu w Igrzyskach Olimpijskich i  Paraolimpijskich. Na program przeznaczono kwotę 210 tys. zł. Jego beneficjentami są m.in. takie gwiazdy jak Sofia Ennaoui, Paulina Guba, Małgorzata Hołub-Kowalik, Karolina Kołeczek, Malwina Kopron, Aleksandra Mirosław czy paraolimpijczyk Piotr Sawicki.

„Z dumą wspieramy sport” to kolejny projekt nastawiony na promocję województwa poprzez starty gwiazd sportu. Zostali nim objęci m.in. żużlowcy Motoru, koszykarze MKS Startu, koszykarki AZS UMCS Pszczółki, piłkarki ręczne MKS Perły piłkarki GKS Górnika Łęczna, piłkarze ręczni KS Azotów Puław i inne czołowe drużyny regionu a także rajdowiec Jakub Piątek czy kierowca wyścigowy Szymon Ładniak. W samym tylko 2019 roku na ten cel przeznaczono ponad 4 mln zł (m.in. ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach realizacji projektu pt. „Marketing Gospodarczy Województwa Lubelskiego II”).

Województwo Lubelskie było w 2020 r. organizatorem wyjątkowego wydarzenia  – XXVI Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w sportach halowych „Lubelskie 2020”. Nasz region gościł od 10 września do 8 listopada 2020 r. najlepszych młodych sportowców z całego kraju w wieku od 10 do 17 lat. Zawody toczyły się w kilkunastu dyscyplinach rozegranych w Białej Podlaskiej, Chełmie, Janowie Lubelskim, Kraśniku, Lublinie, Łęcznej, Puławach, Włodawie, Zamościu oraz Nieliszu. W imprezie uczestniczyło ponad 2500 zawodniczek i zawodników, 320 trenerów, 520 sędziów i 30 działaczy. Olimpiada była największym wydarzeniem o randze mistrzostw Polski w 2020 r. Warto dodać, że lubelskie zajęło siódme miejsce w klasyfikacji generalnej zdobywając 26 medali (8 złotych, 6 srebrnych i 12 brązowych).

Województwo Lubelskie współorganizowało także m.in. Lubelski Młodzieżowy Mundial 2019 (z okazji Mistrzostw Świata U20 w piłce nożnej rozgrywanych w Polsce – również w Lublinie – w maju i czerwcu 2019 r.), konferencję informacyjno-szkoleniową LUBELSKIE 2019 – niezwykle ważną dla środowiska sportowego regionu (z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Sportu i Turystyki), turnieje o Puchar Województwa Lubelskiego w e-piłce nożnej (w Lubelskim Centrum Konferencyjnym), wyjazd młodych piłkarzy Stali Kraśnik (jedyni reprezentanci Polski) do Newady w USA na prestiżowy turniej, w którym uczestniczyły 472 drużyny z całego świata czy imprezę biegową Polish Run w Brukseli.

Zarząd Województwa Lubelskiego wspiera młodych utalentowanych sportowców stypendiami fundowanymi na okres 9 miesięcy. W latach 2018 – 2020 przyznano ich blisko 860 na kwotę ponad 2,5 mln zł zawodnikom (w tym osobom niepełnosprawnym) reprezentującym ok. 60 klubów regionu uprawiającym ponad dwadzieścia dyscyplin sportowych. W tym samym okresie Marszałek Województwa Lubelskiego wręczył również ponad 90 nagród sportowych za wybitne wyniki o wartości przekraczającej  270 tys. zł. Co roku ogłaszane są otwarte konkursy ofert na realizację zadań publicznych Województwa Lubelskiego w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej w ramach dotacji celowych na realizację poszczególnych rodzajów zadań określonych w Programie Współpracy Samorządu Województwa Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Przeznaczone na nie fundusze trafiają m.in. do klubów szkolnych, wiejskich, akademickich i innych organizacji sportowych, są przekazywane na organizację aktywności fizycznej mieszkańców regionu we wszystkich grupach wiekowych, zawodów sportowo-rekreacyjnych czy wspierają udział reprezentantów województwa lubelskiego w zawodach ogólnopolskich. Rocznie na otwarte konkursy ofert Zarząd Województwa przeznacza ok. 4 mln. zł. 

 

Na zaproszenie Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego w naszym regionie w 2020 r. dwukrotnie gościła Minister Sportu Danuta Dmowska-Andrzejuk. Wizyty (m.in. w czerwcu w Kraśniku) były okazją do podsumowania ministerialnego wsparcia inwestycji w infrastrukturę sportową w lubelskim oraz innych programów ministerialnych. Dzięki Rządowemu Programowi „Klub” Ministerstwo Sportu w latach 2016-2020 dofinansowało budowę bądź remont blisko 450 obiektów, w tym ponad 200 Otwartych Stref Aktywności, na kwotę 166 mln zł. Z kolei do lubelskich klubów stawiających na upowszechnianie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży oraz uczniowskich klubów sportowych w trakcie 4 lat trwania programu trafiło 118 mln zł.

Region turystycznych atrakcji

Samorząd Województwa Lubelskiego jest aktywnym inicjatorem i realizatorem działań mających na celu promocję turystyczną regionu, często we współpracy z licznymi podmiotami m.in. z Lubelską Regionalną Organizacją Turystyczną, Polską Organizacją Turystyczną, lokalnymi organizacjami turystycznymi, Centrami Informacji Turystycznej oraz ośrodkami i punktami informacji turystycznej, a także stowarzyszeniami agroturystycznymi. Do najważniejszych działań realizowanych przed pandemią należy zaliczyć prezentację walorów turystycznych Regionu Lubelskiego, w tym jego zagospodarowania turystycznego, w trakcie Międzynarodowych Targów w kraju i zagranicą. Lubelskie było obecne m.in. w Poznaniu (Tour Salon), Berlinie (ITB), Toruniu (Targi Turystyki Weekendowej Atrakcje Regionów oraz Targi Turystyczne Wypoczynek), Nadarzynie (World Travel Show), Warszawie (TT Warsaw), Londynie (World Travel Market), Utrechcie VAKANTIEBEURS) i we Wrocławiu (Międzynarodowe Targi Turystyczne). W Departamencie Promocji, Sportu i Turystyki powstaje wiele wydawnictw (m.in. informatory „Lubelskie atrakcje turystyczne”, „Kajakiem po Bugu” i mapy „Wschodni szlak rowerowy Green Velo”, „Mapa turystyki wodnej”, „Mapa turystyki zimowej”, „Rowerem przez lubelskie”, „Województwo lubelskie. Mapa turystyczna” i inne).

Do zadań wspomnianego Departamentu należy też nadzór (we współpracy ze stowarzyszeniami turystycznymi) nad stanem sieci oznakowanych szlaków turystycznych znajdujących się na terenie województwa, w tym szlaków rowerowych wyznaczonych na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego: Lublin-Wola Uhruska (107 km), Nadbużański Szlak Rowerowy: Janów Podlaski – Hrubieszów (256 km), Lublin –  Kazimierz Dolny (67 km), Kazimierz Dolny – Kraśnik (106,5 km) i Centralny Szlak Rowerowy Roztocza: Kraśnik – Lwów (187,6 km – odcinek polski). Tego ostatniego szlaku dotyczy projekt „RoweLove Roztocze – razem pomimo granic”, realizowany z wieloma partnerami, a finansowany ze środków Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Wartość projektu dla naszego regionu to ok. 1,1 mln. zł. W ramach projektu Województwo Lubelskie przygotowało wysokonakładowe publikacje – atlas, mapy oraz wielkoformatowe mapy na tablice zlokalizowane w punktach obsługi rowerzystów (POR), zorganizowano szkolenie instruktorów turystyki rowerowej oraz wykonano mapę interaktywną szlaku na stronę www.roweloveroztocze.pl. Po za tym w ramach projektu m.in. utworzono 9 Punktów Obsługi Rowerzystów (z zadaszonymi wiatami ze stołami i ławami oraz pojemnikami na selektywną zbiórkę odpadów i stojakami na rowery), ustawiono 10 samoobsługowych stacji naprawy rowerów, lubelski odcinek szlaku został oznakowany nowymi tabliczkami, zamontowano też 4 czujniki do pomiaru ruchu rowerowego. Ostatnie lata to również promocja Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo (podczas targów międzynarodowych i regionalnych, kampanie internetowe i radiowe, druk materiałów i wydawnictw informacyjnych, prowadzenie systemu rekomendacji Miejsc Przyjaznych Rowerzystom – MPR) wiodącego przez nasze województwo, a także warmińsko-mazurskie, podlaskie, świętokrzyskie i podkarpackie łącząc miejsca atrakcyjnie turystyczne. Na terenie lubelskiego Green Velo to ponad 400 km tras biegnących m.in. poprzez Dolinę Bugu, Polesie i Roztocze.

Ważną formą promocji regionu jest także organizacja spotkań i konferencji. W październiku 2019 r. odbyło się I Lubelskie Forum Turystyki pod patronatem Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz Polskiej Organizacji Turystycznej. Wydarzenie zgromadziło blisko 250 przedstawicieli jednostek samorządów terytorialnych i branży turystycznej województwa lubelskiego. Tematem przewodnim wydarzenia był „ Marketing i innowacyjność w budowaniu marki turystycznej”. W listopadzie 2019 roku Lubelskie było gospodarzem Forum Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych – najważniejszego ogólnopolskiego spotkania branży turystycznej odbywającego się corocznie. Spotkanie było doskonałą okazją do zaprezentowania oferty turystycznej naszego regionu. 

Przedstawiciele branży turystycznej uczestniczą co roku w konkursach ofert wynikających z realizacji Programu Współpracy Samorządu Województwa Lubelskiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego w zakresie turystyki i krajoznawstwa. Przykładowo w 2019 roku z tej formy wsparcia skorzystało blisko 15 oferentów – łącznie ok. 30 projektów o wartości prawie 90 tys. zł. (m.in. odnowienie Szlaku Rowerowego Kazimierz Dolny – Kraśnik, organizacja Ogólnopolskiego Gwiaździstego Rajdu Rowerowego „Wzgórze Polak” i XII Ogólnopolskiego Roztoczańskiego Rajdu Rowerowego „Jastrzębia Zdebrz” – Poznaj Green Velo).

Obok kontynuacji realizowanych zadań i projektów przed nami kolejne nowe wyzwania o zasięgu międzynarodowym, krajowym i lokalnym. Jak chociażby wsparcie sportowców reprezentujących województwo lubelskie podczas zimowych Igrzysk Olimpijskich Pekin 2022, działania dotyczące Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w 2023 r., organizacja II Lubelskiego Forum Turystyki czy dalsze prace nad Wiślaną Trasą Rowerową – nowym szlakiem dla cyklistów (planowanego z Janiszowa – powiat kraśnicki przez Annopol, Józefów nad Wisłą, Kazimierz Dolny, Puławy, Dęblin aż do granic województwa). Wszystko po to, aby utrwalać wizerunek regionu lubelskiego jako miejsca atrakcyjnego i przyjaznego do życia i wypoczynku.

Pod nazwą „Rolnictwo” w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubelskiego kryje się wiele dziedzin związanych z regionem lubelskim – jednym z czołowych województw rolniczych w Polsce. To w szczególności działania odnoszące się do obszarów wiejskich: rozdysponowywanie środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, aktywizacja mieszkańców z tych terenów, organizacja dożynek i wydarzeń promujących tradycję, żywność, wyroby rękodzielnicze, informowanie o nowoczesnych metodach upraw, hodowli, dbałość o każdy aspekt związany z tą tematyką.

Zwyczaje i tradycje Lubelszczyzny

Kobieta Gospodarna Wyjątkowa to wydarzenie organizowane przez Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich we współpracy z Krajową Siecią Obszarów Wiejskich. Konkurs skierowany jest do Kół Gospodyń Wiejskich i organizacji działających na terenie obszarów wiejskich. Głównym celem przedsięwzięcia jest promocja dziedzictwa kulturowego Lubelszczyzny zarówno w aspekcie kulinarnym, jak również propagowanie sztuki ludowej jako istotnego elementu wzmacniającego poczucie tożsamości regionalnej mieszkańców. W pierwszej edycji w 2019r udział wzięło 333 uczestniczki z 66 Kół Gospodyń Wiejskich z województwa lubelskiego. Druga edycja w 2020r zgromadziła już ok 1160 uczestniczek z 234 lubelskich Kół Gospodyń Wiejskich. Tematem przewodnim tej edycji Konkursu było lubelskie jabłko. Komisja konkursowa oceniła łącznie blisko 1100 produktów w 3 kategoriach. Finalistki 4 półfinałów zostały zaproszone na Galę Finałową do Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Zaproszono 384 Panie reprezentujące 128 Kół Gospodyń Wiejskich. Całe wydarzenie objęte zostało honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy oraz Małżonki Prezydenta Pani Agaty Kornhauser-Dudy. To właśnie Pierwsza Dama była Gościem Honorowym Gali. W trakcie uroczystości Panie mogły wysłuchać koncertu Alicji Majewskiej oraz skosztować potraw tradycyjnych wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych. Niebawem rusza trzecia edycja Konkursu Kobieta Gospodarna Wyjątkowa, tym razem motywem przewodnim będą lubelskie zioła. Po raz kolejny panie staną w szranki w trzech kategoriach:

1. „Ciasto jak dawniej” – na najlepszy wypiek tradycyjny,
2. „Ziołowe skarby kulinarne” na najlepszy produkt z użyciem ziół oraz
3. „Serweta inspirowana tradycją” – na najpiękniejszy wyrób rękodzielniczy.

Kobieta Gospodarna Wyjątkowa to tylko jeden z konkursów organizowanych przez Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ogromnym powodzeniem cieszą się konkursy mające na celu kultywowanie kulinarnej i rękodzielniczej tradycji województwa lubelskiego (np. „Kulinarne Skarby Wielkanocy”, konkurs „Domowe pączki i faworki”, „Pisanki, kraszanki, jajka malowane”, „Cudna – nienudna palma” „Lubelski stroik świąteczny”, czy „Piernikowe ozdoby świąteczne”.)

Delegacja Lubelszczyzny wzięła także udział w Dożynkach Prezydenckich 2019 w Spale oraz 2020 w Warszawie – wieniec wykonany przez Koło Gospodyń Wiejskich z gminy Żyrzyn „Zagrody Razem” dwukrotnie zajął drugie miejsce w konkursie na „Najładniejszy Wieniec Dożynkowy” o nagrodę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Smaczna promocja regionu

Województwo lubelskie jest niezmiennie jednym z liderów regionów posiadających największą liczbę wyrobów wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych – obecnie 229. W okresie od rozpoczęcia kadencji nowego Zarządu wpisano 25 nowych wyrobów. Wydano także dwie edycje katalogu promującego wyroby wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych – „W krainie lubelskich produktów tradycyjnych” w nakładzie 4.000 sztuk, po 2.000 z każdej edycji. Produkty spożywcze charakterystyczne dla regionu lubelskiego wykorzystywane są także do przygotowywania zestawów promocyjnych, składających się z wyrobów wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych oraz inne systemy żywności wysokiej jakości. Skoro jesteśmy przy Ministerialnej Liście Produktów Tradycyjnych warto wspomnieć, że wpisana na Listę 20 kwietnia tego roku zupa jabłkowa hrubieszowska została nagrodzona podczas jednego z półfinałów drugiej edycji Konkursu Kobiety Gospodarnej Wyjątkowej 2020 w kategorii na najlepsze potrawy, produkty, przetwory kulinarne z wykorzystaniem lubelskich jabłek.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

W Departamencie Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w okresie od 21 listopada 2018 roku do 11 maja 2021 roku zakontraktowano łącznie środki
w wysokości prawie 329 milionów złotych. W tym czasie rozliczono i zakończono operacje na kwotę blisko 130, 5 miliona złotych  

W ramach działań delegowanych na samorząd Województwa Lubelskiego z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 między innymi podpisano 108 umów na kwotę ponad 99 milionów złotych na realizację operacji typu „Gospodarka wodno-ściekowa”. W efekcie realizacji tych umów powstanie ponad 132 km sieci wodociągowej, ponad 100 km sieci kanalizacyjnej oraz wybudowanych zostanie 926 przydomowych oczyszczalni ścieków, wybudowanych, przebudowanych lub wyposażonych, 39 indywidualnych lub zbiorczych oczyszczalni ścieków. Podpisano także 11 umów na kwotę około 82 milionów złotych z działania „Scalanie gruntów”. Łącznie ze Scalania gruntów skorzystało 3000 gospodarstw, scalono ponad 15 tysięcy 800 ha gruntów oraz wybudowanych lub przebudowanych zostanie ponad 208 km dróg dojazdowych do gruntów rolnych. Skoro o drogach mowa, to podpisując 33 umowy na kwotę ponad 31 mln złotych. z działania „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” zagwarantowano, że zostanie wybudowanych lub przebudowanych prawie 55 km dróg w województwie lubelskim. Ważnym aspektem realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 jest także wypełnianie założeń działania 19.2 LEADER na podejmowanie i rozwój działalności gospodarczej oraz na rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. W ramach tego działania podpisano 612 umów na kwotę ponad 61 milionów złotych. W wyniku realizacji tych umów zostaną utworzone 343 nowe miejsca pracy w nowo podejmowanych działalnościach gospodarczych, a rozwijane działalności gospodarcze dadzą 202 nowe i przyczynią się do utrzymania 600 miejsc pracy.

Omawiając realizowane działania w ramach PROW warto dodatkowo wspomnieć o 4 umowach zawartych na kwotę ponad 3 milionów złotych na Inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów.

Inne działania Departamentu

Zorganizowano konkursy (oraz ich finały, połączone z uroczystym wręczeniem nagród) mające na celu wyłonienie najlepszych producentów rolnych, w tym producentów żywności ekologicznej (np. konkurs „Rolnik z Lubelskiego”, „Ekolubelskie”), promujące walory przyrodnicze województwa i kulturę łowiecką („Dzika Natura w kadrze”). Zorganizowano także konkurs przeznaczony dla dzieci z terenu województwa lubelskiego, którego celem było upowszechnianie podstaw wiedzy o ziołach w atmosferze zabawy („Niezłe Ziółko”).

Wśród działań jakie podejmuje Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich warto także wymienić realizację programu odbudowy populacji zwierzyny drobnej. W ramach realizacji programu wsiedlono 280 zajęcy (koszt 93 000 zł) oraz 3000 kuropatw za ponad 98 tysięcy złotych. Do zadań Departamentu należy także obsługa wniosków o odszkodowanie z tytułu szkód łowieckich. W latach 2019-2020 wpłynęło ich łącznie 690 na ponad 2 miliony 760 tysięcy złotych

Inwestycje w modernizację i budowę dróg dojazdowych do gruntów rolnych dofinansowane ze środków celowych budżetu województwa na łączną kwotę ponad 12,5 miliona złotych pozwoliły na zmodernizowanie lub wybudowanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych na terenie województwa Lubelskiego o długości ponad 87 km.

Wśród działań realizowanych przez Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich warto także zwrócić uwagę na działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. W ramach ogłoszonych w latach 2019-2020 Konkursu nr 3 i Konkursu nr 4 dla Partnerów KSOW Podpisano łącznie 36 Umów z Partnerami Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. W ramach realizowanych operacji zorganizowano szereg imprez plenerowych, warsztatów, szkoleń, konferencji, konkursów, wyjazdów studyjnych oraz publikacji mających na celu wspieranie rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, aktywizację mieszkańców obszarów wiejskich na rzecz podejmowania inicjatyw służących włączeniu społecznemu, w szczególności osób starszych, młodzieży, niepełnosprawnych, mniejszości narodowych i innych osób wykluczonych społecznie, promocji zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Organizowano także operacje własne, między innymi, audycje w radio oraz TV, „Święto Ziół”, „I Wojewódzkie Lubelskie Święto Miodu”, „I Świąteczne Spotkanie Z Tradycją”, „Lubelskie Rowerowe z KSOW-em”, „Z podwórka na boisko”, czy film promocyjny „Dobre Praktyki PROW 2014-2020”.

Departament to także Program Operacyjny „Rybactwo i Morze”. Od listopada 2018 z Programu w Województwie Lubelskim podpisane zostały 53 umowy z beneficjentami na kwotę przewyższającą 8,6 mln złotych.  Wspierani byli zarówno przedsiębiorcy, którzy rozwijali swoją działalność na obszarach rybackich jak ic, którzy postanowili ograniczyć emisję zanieczyszczeń, inwestując w OZE. Sukcesywnie wspierano także jednostki samorządu terytorialnego i instytucje kultury, które dbają o rozwój infrastruktury turystycznej związanej z rybackością oraz dostęp do atrakcji krajoznawczych obszarów rybackich i wzbogacają swoją ofertę kulturalną. Doposażane są także straże rybackie, które zwalczają kłusownictwo i dbają o czystość naszej przyrody (PZW).

Ochrona powietrza, gospodarka odpadami, kampanie edukacyjne, ochrona przed hałasem, „uchwała antysmogowa”, usuwanie azbestu, odnawialne źródła energii, pozwolenia dla przedsiębiorców – to podstawowe działania związane ze środowiskiem, wykonywane w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubelskiego.

W ramach działań na rzecz poprawy jakości powietrza Sejmik Województwa Lubelskiego w 2020 roku przyjął dwa programy ochrony powietrza (uchwała Nr XVIII/291/20 oraz uchwała Nr XVIII/292/20). Obowiązujące programy ochrony powietrza przewidują, że realizacja wszystkich działań w latach 2020 – 2026 pozwoli na wyeliminowanie problemu występowania przekroczeń poziomów dopuszczalnych dla pyłów PM10 i PM2,5 oraz znaczne zredukowanie poziomu stężenia średniorocznego benzo(a)pirenu.

Po długich konsultacjach i analizie przesyłanych uwag, Lubelskie przyjęło w ostatnim czasie „uchwałę antysmogową”.

W związku z dynamicznym rozwojem sytuacji związanej z gospodarką odpadami w kraju i dostosowaniem jej do wymogów unijnych, opracowano „Program ochrony środowiska dla województwa lubelskiego na lata 2020 – 2023 z perspektywą do 2027 roku”.

Pozostając przy strategicznych dokumentach środowiskowych, warto przypomnieć, że Sejmik Województwa Lubelskiego uchwalił, w dniu 25 kwietnia 2019 r., „Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego”. Dokument określa działania naprawcze, mające na celu przywrócenie poziomów hałasu przynajmniej do poziomu dopuszczalnego dla terenów położonych wokół głównych dróg krajowych i wojewódzkich.

Gospodarka odpadami

W ramach realizacji zadania Marszałek Województwa prowadzi Bazę danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO), w zakresie której prowadzony jest Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Baza BDO prowadzona jest wyłącznie w systemie teleinformatycznym. Jako jedno z nielicznych w kraju, województwo lubelskie zakończyło obsługę wniosków papierowych BDO w lutym 2020 roku.  Wymagało to ogromnego zaangażowania i nakładu pracy również w wymiarze ponadnormatywnym całego Departamentu Środowiska i Zasobów Naturalnych.

Obecnie w Rejestrze podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami Marszałek Województwa zarejestrował ponad 23 tys. przedsiębiorców. Na bieżąco prowadzona jest weryfikacja sprawozdań podmiotów w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO), w Wojewódzkiej bazie zanieczyszczeń środowiskowych WBZŚ oraz w Bazie Azbestowej.

Warto również wspomnieć, że w tym okresie został zrealizowany w partnerstwie siedmiu zakładów projekt pn. „Dostosowanie Zakładów Zagospodarowania Odpadów w województwie lubelskim do wymagań dla RIPOK”. Rolę lidera projektu pełniło Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Biłgoraju. Projekt był przedsięwzięciem o priorytetowym znaczeniu dla realizacji celów Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020 (z perspektywą do roku 2030). Dofinansowanie przedsięwzięcia odbyło się w ramach Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020. Powyższy projekt jest dopełnieniem wcześniej zrealizowanych inwestycji, dzięki którym w województwie została stworzona kompleksowa sieć infrastruktury do zagospodarowania odpadów komunalnych. Umożliwiło to gminom z terenu województwa lubelskiego osiągnięcie zakładanych przepisami prawa wymogów poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku odpadów surowcowych oraz zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowiska.

W ramach projektu „System gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego” w latach 2018 – luty 2021 zutylizowano 60 883,89 Mg (czyli ton) wyrobów zawierających azbest z 24 092 gospodarstw z województwa lubelskiego, co stanowi 80,11% realizacji projektu.

Odnawialne źródła energii (OZE)

Poza dofinansowywaniem ze środków unijnych dla mieszkańców województwa instalacji związanych z OZE, UMWL prowadzi także na szeroką skalę kampanie informacyjne dotyczące odnawialnych źródeł energii: we współpracy z Lubelskim Urzędem Wojewódzkim oraz Ministerstwem Klimatu (Klimatu i Środowiska od 6.10.2020 r.) kontynuowano cykl szkoleń dla Pracowników Ośrodków Pomocy Społecznej (od 21 listopada 2018 roku przeszkolono 99 osób; łącznie, od początku szkoleń, przeszkolono 319 osób), od kwietnia do maja 2019 roku Doradcy Energetyczni prowadzili wyjazdowe warsztaty szkoleniowe dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego na temat Programu Czyste Powietrze, które organizowane były w 20 Starostwach Powiatowych (łącznie w warsztatach uczestniczyło 312 osób), od września do grudnia 2019 r. przeprowadzono warsztaty szkoleniowe dla mieszkańców w ponad 124 gminach (144 wyjazdy szkoleniowe) z Programów Priorytetowych tj. Mój Prąd, Czyste Powietrze i Agroenergia (w warsztatach wzięło udział łącznie 2010 osoby). Dokonano certyfikacji prawie 100 energetyków gminnych.

W grudniu 2019 roku ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie zostały zakupione 3 stacje ładowania samochodów elektrycznych, będących w zasobach UWML.

Prowadzono kampanię informacyjno-promocyjną Projektu Doradztwa Energetycznego, która obejmowała: 55 audycji telewizyjnych, 36 spotów radiowych. Ponadto trwa kampania informacyjno- promocyjna prowadzona w mediach społecznościowych.

UMWL zweryfikował także 170 Planów Gospodarki Emisyjnej (PGN) dla gmin z województwa lubelskiego.

Bardzo istotne dla środowiska były pozostałe działania Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie, które umożliwiły funkcjonowanie przedsiębiorstw na terenie województwa, uwzględniając przeciwdziałanie szkodom w środowisku.

Edukacja ekologiczna

Kampania „Lubelskie – wspólnie dla pszczół”

t

Kampania „Lubelskie  – wspólnie dla pszczół” to inicjatywa podjęcia wspólnych działań na rzecz propagowania wiedzy o roli i znaczeniu pszczoły dla środowiska i człowieka. Działania realizowane w ramach kampanii obejmują zarówno dorosłych jak i dzieci. We współpracy z WFOŚiGW w Lublinie przygotowano wakacyjną kampanię edukacyjną na antenie TVP 3 Lublin  (od końca czerwca do września 2020) – cykl piętnastu 6,5-minutowych filmów pt. „Lubelskie – wspólnie dla pszczół” o pszczelarstwie i działaniach podejmowanych na rzecz ochrony zapylaczy, zakupiono także i rozdano 100 uli na rzecz powstawania pasiek pokazowych na terenie województwa lubelskiego. Z innych działań, cieszących się dużym zainteresowaniem mieszkańców regionu, warto wymienić: Ogólnopolski konkurs wiedzy „Bliżej pszczół” organizowany przez Fundację Rozwoju KUL, KUL oraz Technikum Pszczelarskie w Pszczelej Woli (maj 2020), organizacja konkursów dla dzieci: w 2020 roku konkursu plastycznego „Jak mogę pomóc pszczołom?” oraz I edycji konkursu wiedzy „Pszczoły znam i o nie dbam” oraz w 2021 roku konkursu plastycznego „Co zawdzięczam pszczołom?”, „Letnia Akademia Młodego Przyrodnika” organizowana przez Ogród Botaniczny UMCS, w ramach której odbywały się m.in. zajęcia pt. „Młody pszczelarz” (Lublin, sierpień 2020), II Wojewódzkie Lubelskie Święto Miodu organizowane przez Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Lublinie i Lubelskie Koło Pszczelarzy (Lublin, 20 września 2020), XXXIX Wojewódzkie Kraśnickie Spotkania Pszczelarzy organizowane przez Wojewódzki Związek Pszczelarzy (Kraśnik, 4 października 2020), a także przeprowadzenie webinarium pn. „Jak upiększyć nasze osiedla z korzyścią dla owadów pszczołowatych” skierowane do jednostek samorządu terytorialnego, dotyczące możliwości wykorzystania drzew i krzewów miododajnych w nasadzeniach zastępczych (20 maja 2021).

Obecnie prowadzony jest konkursu na przygotowanie terenu przyjaznego pszczołom „Tajemniczy ogród dla pszczół i dzikich zapylaczy” skierowany do przedszkoli, szkół, ośrodków szkolno-wychowawczych oraz indywidualnych mieszkańców województwa lubelskiego.

W planach, w ramach kampanii, jest wydanie poradnika „Jak zostać pszczelarzem” przez ZSR CKZ w Pszczelej Woli przy wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie, a także współorganizacja II edycji konkursu wiedzy o życiu i znaczeniu pszczół dla uczniów klas IV-VI SP.

# Kierunek Lubelskie Krajobrazy

Departament Środowiska i Zasobów Naturalnych we współpracy z WFOŚiGW w Lublinie w 2020 roku zorganizował także ogólnopolski konkurs fotograficzny na najlepszą fotografię przyrodniczą z regionu lubelskiego „Kierunek lubelskie krajobrazy”. Partnerami projektu byli: Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych, Roztoczański Park Narodowy, Poleski Park Narodowy  oraz siedem związków i stowarzyszeń pszczelarzy. Swoistą kategorię stanowiły zdjęcia umieszczone na Instagramie z hasztagiem #kieruneklubelskiekrajobrazy.

Projekt ten – pod inną nazwą i w zmienionej formule – jest kontynuowany w roku 2021 w ramach nowej kampanii „Lubelskie spotkania z przyrodą”.

Kampania „Lubelskie spotkania z przyrodą”

„Lubelskie spotkania z przyrodą” to kampania edukacyjna, za pośrednictwem której Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego pragnie wypromować potencjał przyrodniczy regionu, uwrażliwić społeczeństwo na kwestie ochrony środowiska, a także zachęcić do odwiedzania parków narodowych (Roztoczańskiego i Poleskiego) oraz siedemnastu parków krajobrazowych. W ramach kampanii w 2021 roku realizowane będą m.in. wydarzenia: „Spotkania z konikiem polskim w Roztoczańskim Parku Narodowym”, „Pożegnanie lubelskich żurawi w Poleskim Parku Narodowym” oraz „Odkrywamy lubelskie parki krajobrazowe”.

Kampania „Lubelskie dla środowiska”

„Lubelskie dla środowiska” to kampania edukacyjna poruszająca kwestie środowiskowe, ze szczególnym uwzględnieniem m.in. zapisów „uchwały antysmogowej”, zasad korzystania ze wsparcia w ramach programu Czyste Powietrze, Mój Prąd, STOP SMOG, zasad usuwania azbestu w województwie lubelskim, właściwego postępowania z odpadami, wykorzystania energii z OZE, korzystania z wiedzy doradców energetycznych. Kampania obejmuje działania w radiu, telewizji i Internecie, a także sprzątanie miejsc cennych przyrodniczo, tj. Górki Czechowskie.

Jednym z priorytetowych zadań Samorządu Województwa Lubelskiego jest wspieranie przedsiębiorców i inwestorów z naszego regionu oraz ich promocja w kraju i za granicą. W ramach tych działań powstają strategiczne dokumenty dotyczące rozwoju gospodarki i infrastruktury, organizowane są misje gospodarcze, realizowane projekty z zakresu innowacyjności, a także szkolenia podnoszące kwalifikacje przedstawicieli firm województwa lubelskiego oraz inne ważne przedsięwzięcia.

Samorząd Województwa Lubelskiego bardzo aktywnie, w różnych formach i w różnoraki sposób, pomaga przedsiębiorcom z naszego regionu. Znaczna część środków finansowych wykorzystywanych w tym celu pochodzi z projektu „Marketing Gospodarczy Województwa Lubelskiego II”, którego łączna wartość to blisko 75 milionów złotych.

PODBIJAMY RYNKI ZAGRANICZNE

Pomocy przedsiębiorcom służyły m.in. dwie edycje programu NLAB – Nevada – Lubelskie Acceleration Bridge. Każda z nich umożliwiła dziesięciu firmom z naszego województwa prezentację i promocję swojej działalności wśród amerykańskich partnerów. Spotkania organizowane przez Biuro Gubernatora Stanu Nevada ds. Rozwoju Gospodarczego umożliwiły również wsparcie w zakresie mentoringu i networkingu. Dzięki NLAB powstały nowe pomysły na, przedstawiciele firm zdobyli doświadczenie w biznesie międzynarodowym, a co najważniejsze pozyskali partnerów biznesowych. Dzięki owocnej współpracy powstające w Lublinie dostały szansę na realizację za oceanem. Do grona firm odnoszących sukcesy na rynku amerykańskim, pomimo pandemii, dołączył lubelski software house EMBIQ, który rozpoczął współpracę z platformą Ioterra – internetowym rynkiem umożliwiającym firmom budowanie relacji biznesowych. Platforma łączy przedsiębiorców wprowadzających innowacje w zakresie inteligentnych technologii, umożliwia znalezienia zasobów i dostawców specjalistycznych usług w zakresie “internetu rzeczy”. Lubelskie aktywnie zacieśnia stosunki gospodarcze także z regionem Windsor Essex (Ontario, Kanada). Podpisany 14 maja 2019 r. Protokół Uzgodnień stworzył ramy do rozwoju współpracy w obszarach handlu i inwestycji oraz wymiany doświadczeń pomiędzy przedsiębiorcami z obu regionów.

W ramach projektu, do chwili obecnej, Województwo Lubelskie zorganizowało 10 zagranicznych misji gospodarczych do 8 krajów. Dzięki nim przedsiębiorcy z regionu podpisali blisko 70 nowych kontraktów. Od listopada 2018 roku do końca roku 2020 Departament Gospodarki i Wspierania Przedsiębiorczości Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego obsługiwał blisko 40 projektów z zakresu inwestycji bezpośrednich. Większość z nich dotyczyła lokalizacji zakładów produkcyjnych przemysłu maszynowego, odnawialnych źródeł energii, przemysłu drzewnego, czy automotive. Inwestorzy pochodzili z Czech, Chin, Holandii, Ukrainy, Izraela, USA, Rosji, Japonii, Turcji, Irlandii, Hiszpanii i Syrii. W powyższych projektach uczestniczyły zarówno firmy lokalne oraz partnerzy z innych obszarów Polski zainteresowani relokacją lub inwestycją w naszym województwie. Świetną okazją do promocji regionu, w tym jego potencjału gospodarczego na skalę międzynarodową, będzie Wystawa Światowa EXPO Dubaj 2020 – pierwsza światowa wystawa organizowana w kraju arabskim. EXPO 2020 rozpocznie się w październiku 2021 r. i potrwa do końca marca 2022 r. Trwają  przygotowania do stworzenia stoiska regionalnego województwa lubelskiego, które prezentowane będzie w Dubaju w lutym przyszłego roku.

Ważną formą wspierania przedsiębiorców jest organizacja szkoleń, warsztatów czy konferencji. Często realizowane są one we współpracy z partnerami zagranicznymi, m.in. szkolenie „Nowy Jedwabny Szlak – Rynki Azji Środkowej: Kazachstan, Uzbekistan, Azerbejdżan i Afganistan szansą rozwoju dla eksporterów” (październik 2019 r.), warsztaty „Perspektywy wejścia na amerykański rynek dla polskich firm – od teorii do praktyki” (grudzień 2019 r.) zrealizowane w kooperacji z Polsko-Amerykańską Izbą Handlowa North-East czy Dni Lubelskie w Bawarii (listopad 2019 r.) zorganizowane we współpracy z Instytutem Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego oraz wiele innych.

PARTNERZY KRAJOWI I LOKALNI

Rozwój gospodarczy regionu lubelskiego i zwiększenie szans na pozyskanie nowych inwestorów  były celem podpisania Porozumień Współpracy pomiędzy Województwem Lubelskim a Agencją Rozwoju Przemysłu S.A., dotyczących SSE EURO-PARK MIELEC (czerwiec 2019 r.) i TSSE EURO-PARK WISŁOSAN (wrzesień 2019 r.). Wsparciu gospodarki regionu służy również projekt „Standardy Obsługi Inwestora w Województwie Lubelskim”, dzięki któremu na rozwój gospodarczy samorządów lokalnych pozyskano blisko 2,5 mln złotych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020. Jednym ze sztandarowych programów wspierających producentów lokalnych jest Marka Lubelskie – innowacyjny projekt promocji gospodarczej firm  województwa lubelskiego. Miejsce pochodzenia jest często traktowane przez klientów jako dodatkowa zaleta, mająca wpływ na wybór artykułów. Efektem pochodzenia nazywamy oddziaływanie miejsca wytwarzania, projektowania, czy montażu artykułów na preferencje zakupowe konsumentów. Wykorzystanie w pełni potencjału efektu pochodzenia niesie za sobą wielkie możliwości promocyjne. Badania wykazały, że konsumenci, myśląc o pochodzeniu towarów, kojarzą je z konkretnymi regionami. Dokonując analizy produktów z różnych regionów zauważono, że województwo lubelskie postrzegane jest jako region, z którego pochodzą doskonałej jakości artykuły spożywcze. Niezwykle istotna jest świadomość, że są one wytwarzane według tradycyjnych receptur. Nie pozostaje to bez wpływu na program Marka Lubelskie. Od 2007 roku blisko 80 firm wyróżniono tym certyfikatem, ponad 30 z nich reprezentuje branżę spożywczą, pozostałe to podmioty branży budowlanej, medycznej, produkcyjno-mechanicznej, usługowej czy turystycznej. Przed czasem pandemii Województwo Lubelskie wspierało i inicjowało działania marketingowe firm posiadających certyfikat Marki. Organizowano m.in. stoiska promocyjne podczas najważniejszych wydarzeń kulturalnych i gospodarczych, w trakcie branżowych wystaw, targów lub misji gospodarczych. Program jest kontynuowany bo Marka Lubelskie to symbol jakości, innowacyjności i troski o środowisko.

W POSZUKIWANIU NOWYCH ROZWIĄZAŃ

W ostatnich latach działania Lubelskiego Centrum Badań nad Innowacyjnością były w znacznej mierze poświęcone aktualizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Lubelskiego do 2030 roku. W tym celu począwszy od 2019 roku wykonano szereg badań, analiz i konsultacji. Województwo Lubelskie realizowało bądź było partnerem wielu projektów z dziedziny innowacji.  Program „gov.LAB” Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości to program edukacyjny dla jednostek samorzadu terytorialnego. projekt „SCALE UP” ukierunkowany jest na poszukiwanie i zastosowanie innowacyjnych rozwiązań zmierzających do zwiększenia  skali działalności firm. Rezultatem prac międzynarodowego zespołu jest Regionalny Plan Działania dla Województwa Lubelskiego. Efekty projektu REBORN zostały wykorzystane w polityce wsparcia dla firm notujących pierwsze symptomy bankructwa. Dzięki projektowi ROSIE w dyskusji pomiędzy partnerami społeczno-gospodarczymi w województwie lubelskim pojawiła się koncepcja Odpowiedzialnych Innowacji. Opracowano też – głównie w obszarze edukacji i współpracy z nauką – stosowne rekomendacje z perspektywą wykorzystania ich do aktualizacji Strategii Rozwoju Regionalnego, Regionalnej Strategii Innowacji czy Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego. Smart.watch miał na celu wsparcie procesu zarządzania wiedzą w t.zw. regionalnych ekosystemach innowacji. Z kolei projekt ELISE dotyczył innowacyjnego zastosowania nauk przyrodniczych w medycynie (biotechnologia, sprzęt medyczny oraz produkty farmaceutyczne). Projekt HESS obejmował obszar szkolnictwa wyższego, natomiast w projekcie Empinno badano sferę wymiany wiedzy i podniesienia kompetencji wewnątrz sieci partnerów w zakresie usprawnienia polityki innowacji czy narzędzi wspierających rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Łączna wartość wymienionych powyżej projektów przekracza 1,1 mln euro. Warto również wspomnieć o współpracy z regionem Centralnym Dolnej Loary (Francja) w zakresie programu badawczo-wdrożeniowego poświęconego kosmetykom. Województwo lubelskie współpracuje również z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju w ramach t.zw. Lubelskiej Wyżyny Technologii Fotonicznych – prac ukierunkowanych na zwiększenie zdolności lubelskiej gospodarki i nauki do tworzenia oraz komercjalizacji wiedzy w obszarze technologii fotonicznych. Powyższe działania obrazują skalę zaangażowania Samorządu Województwa Lubelskiego w dziedzinie innowacji.

MIĘDZYNARODOWA WSPÓŁPRACA SAMORZĄDÓW

Niezwykle istotna we wspieraniu przedsiębiorców i inwestorów z naszego regionu oraz ich promocji w kraju i za granicą jest współpraca z samorządami terytorialnym z innych krajów. Pod koniec czerwca w Lubelskim Centrum Konferencyjnym odbędzie się Samorządowy Kongres Gospodarczy i II Forum Regionów Trójmorza. Celem organizacji wydarzenia jest wzmocnienie spójności regionów Unii Europejskiej poprzez zacieśnienie współpracy społeczno-gospodarczej i naukowej samorządów z państw Europy Środkowo-Wschodniej, biorących udział w inicjatywie Trójmorza. W Kongresie będą uczestniczyli przedstawiciele Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Główną ideą jest również połączenie wysiłków uczestniczących w nim krajów w trudnym procesie odbudowy gospodarek po pandemii. Z inicjatywy Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego, na początku grudnia 2020 roku odbyło się spotkanie pilotażowe tego wydarzenia w formule on-line, w którym uczestniczyła m.in. Gabriela Masłowska – Przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Trójmorza. Samorządowy Kongres Gospodarczy II Forum Regionów Trójmorza odbędzie się pod honorowym patronatem  Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Rozwija się też współpraca Województwa Lubelskiego i innych regionów wschodniej Polski z regionami węgierskimi, które połączy strategiczny szlak Via Carpatia. Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego oraz Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, mocno zaangażowane w rozwijaniu idei Trójmorza, realizują projekt „Polsko-Węgierski model samorządowej współpracy międzynarodowej”. Uczestniczą w nim jednostki samorządowe z województw lubelskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego, małopolskiego i podlaskiego oraz z Debrecenu, Egeru czy Miszkolca. Podczas Kongresu planowane jest podpisane i utworzenie Sieci Gospodarczej Regionów Trójmorza oraz podpisanie deklaracji w zakresie współpracy w obszarze cyfryzacji.

NA POMOC PRZEDSIĘBIORCOM

W ostatnich miesiącach Samorząd Województwa Lubelskiego był regionalnym koordynatorem działań związanych z przygotowaniem Krajowego Planu Odbudowy – strategicznego projektu infrastrukturalnego o wartości 4,5 mld złotych. Warto dodać, że Województwo Lubelskie zaoferowało „Tarczę Lubelskie” jako narzędzie pomocy dla przedsiębiorców i pracodawców z naszego regionu,  zmagających się ze skutkami gospodarczymi pandemii. Przeszkoleni pracownicy zapewniali wsparcie informacyjne dotyczące funkcjonowania Tarczy Antykryzysowej w obszarach, którymi dysponuje administracja publiczna takich jak ZUS czy publiczne służby zatrudnienia. W ramach tego działania od maja 2020 r. z powyższych informacji skorzystało około 230 przedsiębiorców.

Lubelskie w czołówce wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego

Od początku uruchomienia Programu podpisano 7 292 umowy o dofinansowanie na całkowitą wartość projektów wynoszącą 14,2 mld zł, przy dofinansowaniu z UE wynoszącym ok. 9,7 mld zł. Stanowi to 98,26% wykorzystania środków z UE w ramach RPO WL 2014-2020.

W odniesieniu do pozycji, którą zajmuje Województwo Lubelskie spośród programów regionalnych należy podkreślić umocnienie na pozycji lidera pod względem liczby podpisanych umów o dofinansowanie i procentowego wykorzystania alokacji z UE (98,26%) przeznaczonej na Program. Jako województwo zajmujemy także 1 pozycję w kraju w liczbie zatwierdzonych wniosków o płatność.

Beneficjenci przy wsparciu środków UE realizują projekty w ramach Osi Priorytetowych RPO WL na lata 2014-2020 m.in. z zakresu badań i innowacji, konkurencyjności przedsiębiorstw, efektywności energetycznej i gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, włączenia społecznego, rynku pracy, czy mobilności regionalnej.

Projekty na walkę z COVID-19 dla szpitali z RPO WL:

W związku z pojawieniem się pandemii COVID-19, Zarząd Województwa Lubelskiego niezwłocznie podjął działania w celu zabezpieczenia personelu ograniczając rozprzestrzeniane się koronawirusa. Stąd pierwsze środki skierowane były do jednostek ochrony zdrowia. Łącznie na działania związane ze zwalczaniem negatywnych skutków pandemii COVID-19 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 przeznaczono ponad 334 mln zł.

• Zwiększony został zakres rzeczowy projektu Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej na zakup sprzętu w celu wsparcia pacjentów z chorobami onkologicznymi z naszego województwa w kwocie 22 mln zł na realizację działań związanych z przeciwdziałaniem skutkom COVID-19 w ramach Działania 13.1 Infrastruktura ochrony zdrowia. Chodziło o zapewnienie leczenia pacjentów onkologicznych w warunkach bezpiecznych, bez narażania na możliwość kontaktu i transmisji koronawirusa. Środki zostały przeznaczone na zakup: defibrylatorów, aparatów EKG czy stołów zabiegowych. Doposażone zostały m.in. Oddział Endokrynologiczny z Zakładem Medycyny Nuklearnej, Oddział Transplantacji Szpiku z Bankiem Komórek Krwiotwórczych czy Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii.

• 6 szpitali wojewódzkich z naszego regionu otrzymało w ramach RPO WL 25,2 mln zł w ramach Działania 13.1 Infrastruktura ochrony zdrowia na sprzęt i wyposażenie niezbędne do walki z COVID-19. Środki przeznaczono na m.in. zakup respiratorów, videobronchoskopów, defibrylatorów czy aparatów RTG cyfrowych. Liderem projektu jest Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej, a partnerami projektu są: Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie, Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Bożego w Lublinie, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, Szpital Neuropsychiatryczny im. Prof. M. Kaczyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej oraz Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu.

  

• W ramach dwóch nowych projektów EFS przeznaczone zostało nieco ponad 20,7 mln zł z RPO WL w ramach Działania 11.2 Usługi społeczne i zdrowotne na ograniczanie negatywnych skutków pandemii dla łącznie 41 podmiotów leczniczych z naszego województwa (w tym m.in. szpitale powiatowe, szpitale wojewódzkie, stacje pogotowia ratunkowego, stacja ratownictwa medycznego czy powiatowe centrum zdrowia). Dofinansowanie przeznaczono na m.in. na zakup kombinezonów, fartuchów chirurgicznych, przyłbic czy płynów do dezynfekcji rąk i powierzchni. Liderem obu projektów jest Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie.

• Nie zapomnieliśmy również o seniorach i domach pomocy społecznej, które są narażone na skutki pandemii. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie otrzymał nieco ponad 6,1 mln zł dofinansowania na projekt w ramach Działania 11.2 Usługi społeczne i zdrowotne, dzięki któremu wsparciem zostało objętych łącznie 254 instytucje (w tym 213 ośrodków pomocy społecznej, 20 powiatowych centrów pomocy rodzinie, 11 instytucji opieki paliatywno-hospicyjnej oraz 10 schronisk dla osób bezdomnych). Środki zostały przeznaczone m.in. na zakup maseczek, kombinezonów ochronnych, przyłbic czy płynów do dezynfekcji rąk i powierzchni.

Wsparcie dla przedsiębiorców na walkę z COVID-19 z RPO WL:

Pandemia koronawirusa to nie tylko kryzys zdrowotny, ale także zagrożenie gospodarcze i konsekwencje społeczne. Odpowiadając na te potrzeby, Zarząd Województwa Lubelskiego na działania ograniczające negatywny wpływ COVID-19 na funkcjonowanie przedsiębiorstw w regionie, przeznaczył:

• W ramach Tarczy Antykryzysowej z RPO WL Działania 9.2 Aktywizacja zawodowa – projekty PUP przeznaczono ponad 122,7 mln zł dofinansowania na utrzymanie miejsc pracy w ramach pomocy dla pracowników realizowanej przez Urzędy Pracy z regionu. Wsparcie skierowano do mikro, małych i średnich przedsiębiorców oraz organizacji pozarządowej lub podmiotu o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z terenu województwa lubelskiego. Przyjęte rozwiązania mają chronić miejsca pracy w okresie wprowadzonego przez przedsiębiorcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, a także po tym okresie. Do tej pory udało się wesprzeć ponad 32 tys. miejsc pracy w naszym regionie.
  

• 105,4 mln zł zostało przeznaczonych na dotacje na kapitał obrotowy dla mikro i małych firm z województwa lubelskiego (w tym osób samozatrudnionych), które znalazły się w sytuacji nagłego niedoboru lub braku płynności w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 i odnotowały spadek obrotów (przychodów ze sprzedaży), o co najmniej 30% w okresie wybranego jednego miesiąca w 2020 roku począwszy od 1 marca 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub w porównaniu do tożsamego miesiąca ubiegłego roku. Wsparcie realizowane jest w ramach Działania 3.7 Wzrost konkurencyjności MŚP – finansowanie kapitału obrotowego mikro i małych przedsiębiorstw Lubelskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie.

• ponad 32,7 mln zł zostało przeznaczonych na uruchomienie pożyczek obrotowo-płynnościowych w ramach Działania 3.7 Wzrost konkurencyjności MŚP z przeznaczeniem na walkę z gospodarczymi skutkami pandemii. Przedsiębiorcy korzystający z pożyczek mogą sfinansować m.in.: wynagrodzenia pracowników, spłatę zobowiązań handlowych, czy pokrycie kosztów użytkowania infrastruktury.

*stan na 30 kwietnia 2021 r.

Samorząd Województwa Lubelskiego realizuje działania związane z kulturą i edukacją poprzez powierzenie zadań Departamentowi Kultury, Edukacji i Dziedzictwa Narodowego.

Jednym z priorytetów Samorządu Województwa Lubelskiego jest stworzenie nowoczesnej bazy kulturalnej i edukacyjnej, odpowiadającej wyzwaniom współczesności. Zadanie to realizowano poprzez inwestycje w rozwój infrastruktury oraz wyposażenie w nowoczesny sprzęt dydaktyczny. Na wsparcie szkolnictwa zawodowego i ustawicznego, w tym rozwój bazy dydaktycznej oraz szkolenia, przekazano blisko 12 mln zł, zaś działania inwestycyjno-modernizacyjne w infrastrukturę kulturalną pochłonęły prawie 24 mln zł.

Mając na celu wspieranie rozwoju umiejętności mieszkańców województwa lubelskiego w zakresie kultury, Zarząd Województwa Lubelskiego przyznał stypendia dla osób zajmujących się twórczością artystyczną. Opieką stypendialną objęto również  uzdolnionych uczniów i studentów z województwa lubelskiego. Na stypendia artystyczne, uczniowskie i studenckie wyasygnowano około 11 mln zł.

Samorząd Województwa Lubelskiego, działając dla wzbogacenia oferty kulturalnej województwa lubelskiego, wspierał podmioty społeczne poprzez udzielanie dotacji na zadania publiczne w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego w ramach przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Na ten cel przekazano organizacjom pozarządowym  na realizację  wydarzeń kulturalnych i artystycznych ponad 1,3 mln zł.

Priorytetem związanym z wybuchem epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 było zapewnienie dostępu do sprzętu, który pozwolił zrealizować jednostkom edukacyjnym podstawę programową i umożliwił zdalną naukę i pracę zarówno uczniom, jak i nauczycielom. W celu ograniczenia skutków wykluczenia cyfrowego do szkół zorganizowanych w podmiotach leczniczych i szkół policealnych Samorząd Województwa Lubelskiego w 2020 roku, przekazał 300 tabletów o wartości ponad 300 tys. zł.

Świadomy roli dziedzictwa kulturowego dla społecznego i gospodarczego rozwoju, Samorząd Województwa Lubelskiego nieustannie dąży do wzmocnienia potencjału kulturowego. W tym celu między innymi powstało Muzeum Badań Polarnych w Puławach mające upowszechniać dorobek polskich polarników. To jedyna tego typy instytucja w kraju. Zważywszy na znaczenie idei Muzeum Lubelskiego w Lublinie jako placówki mającej chronić dziedzictwo narodowe, w porozumieniu z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, postanowiono, że od 1 stycznia 2021 r. będzie to instytucja państwowa pod nazwą Muzeum Narodowe w Lublinie. Celem podjętych działań było podniesienie rangi Muzeum oraz upowszechnianie jego dorobku szerokiej publiczności.

Chcąc zachęcić społeczność województwa lubelskiego do wspólnego świętowania ważnych rocznic i wydarzeń, instytucje kultury podległe samorządowi zorganizowały szereg przedsięwzięć wpisujących się w obchody m.in. 450-lecia Unii Lubelskiej, Roku Moniuszkowskiego, 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej czy Roku Jana Pawła II.

Podczas pandemii wojewódzkie samorządowe instytucje kultury nie zrezygnowały z kontaktu z publicznością, prezentując swoją ofertę za pośrednictwem internetu. Kontakt z kulturą stał się w tym trudnym czasie namiastką normalności.

Po przeszło dwóch latach od rozpoczęcia oficjalnych działań związanych z opracowaniem Strategii Województwa Lubelskiego do 2030 roku, Sejmik Województwa Lubelskiego w dniu 29 marca 2021 roku przyjął Uchwałę o jej przyjęciu.

Prace nad dokumentem miały charakter wielowymiarowy i prowadzone były z udziałem samorządów, partnerów gospodarczych, środowisk naukowych, a także mieszkańców naszego regionu. W trakcie prac odbyło się kilkadziesiąt bezpośrednich spotkań zarówno na etapie założeń, jak i w trakcie prac oraz konsultacji społecznych, w trakcie których zgłoszono prawie 800 wniosków, opinii i propozycji. W efekcie zostały lepiej poznane oczekiwania i potrzeby społeczne, które w miarę możliwości zostały uwzględnione w dokumencie.

Czym jest Strategia dla województwa?

Strategia jest dokumentem, który określa mocne i słabe strony województwa, szczegółowo analizuje poszczególne sektory gospodarki, życia społecznego, edukacji, rynku pracy, struktury przestrzennej, kultury, rolnictwa i środowiska. Jej głównym celem jest wskazanie dziedzin potrzebujących wsparcia oraz dążenie do zrównoważonego rozwoju, rozumianego jako taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności oraz obywateli zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokoleń.

Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego jest podstawą do konstruowania programu Fundusze Europejskie dla Województwa Lubelskiego 2021-2027, a także przygotowywania dokumentów niezbędnych dla wykorzystania różnych mechanizmów wsparcia rozwoju regionalnego, m.in. planowanych do wprowadzenia: kontraktów programowych, kontraktów sektorowych, porozumień terytorialnych. Wdrożenie programu Fundusze Europejskie dla Województwa Lubelskiego 2021-2027 służyć będzie realizacji przyjętych w Strategii celów.

Wizja i cele rozwoju

Obszary Strategicznej Interwencji

Przyjmując model zrównoważonego rozwoju, Strategia wskazuje się Obszary Strategicznej Interwencji obejmujące:

• obszary współpracy w strefach silnego oddziaływania miast (MOF),
• strefy funkcjonalne, charakteryzujące się wspólnymi uwarunkowaniami i celami rozwojowymi, na których przewiduje się współpracę w układach ponadlokalnych i wiejskich w wymiarze społecznym, gospodarczym, środowiskowym i przestrzennym.

Wychodząc naprzeciw integracji planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego wyraźnie podkreślony został wymiar terytorialny. Oznacza to przyjęcie podejścia funkcjonalnego i wykorzystania indywidualnych cech i potencjałów, zróżnicowanych tematycznie w określonych Obszarach Strategicznej Interwencji (OSI). Wsparcie z poziomu regionu będzie więc bardzo starannie, celowo i dokładnie adresowane w te miejsca i terytoria, gdzie jest ono najbardziej potrzebne i efektywne, aby osiągnąć cele rozwojowe.

W Strategii 2030, z poziomu regionalnego wskazanych zostało 22 OSI w tym:

• OSI subregionalne tj.: Roztocze, Polesie, Powiśle, Podlaski, Żywicielski,
• Miejski Obszar Funkcjonalny (MOF) Lublina,
• OF ośrodków subregionalnych tj.: Chełm, Biała Podlaska, Zamość, Puławy,
• MOF ośrodków lokalnych dla 12 obszarów pozostałych miast powiatowych w województwie.

Takie podejście stwarza szanse na dynamizację rozwoju dla każdego miejsca w naszym województwie.