I posiedzenie Konwentu Marszałków Województw RP

21 września w Kazimierzu Dolnym odbyło się pierwsze posiedzenie Konwentu Marszałków Województw RP pod prezydencją Województwa Lubelskiego. Nasze województwo 1 lipca przejęło półroczną prezydencję, w ramach której przygotuje łącznie dwa konwenty. Posiedzenia kończą się wypracowaniem wspólnych stanowisk, które następnie kierowane są do właściwych urzędów i instytucji centralnych.

W Kazimierzu obecni byli również wicemarszałkowie Michał Mulawa i Zbigniew Wojciechowski oraz członkowie zarządu Zdzisław Szwed i Bartłomiej Bałaban.  Zebranych powitał gospodarz obecnej prezydencji – marszałek Jarosław Stawiarski.

– W trakcie dzisiejszych obrad chcemy dokonać bilansu podjętych działań i zastanowić się nad problemami, które przed nad nami stoją z perspektywy krajowej i regionalnej. Skutki wojny powodują szereg wyzwań, przed którymi stanęło nie tylko państwo polskie, ale również samorządy. Od pierwszych dni rosyjskiej agresji na Ukrainę podjęliśmy szeroki wachlarz działań, obejmujących pomoc skierowaną do osób znajdujących się na terenie Lubelszczyzny, jak i tych, które pozostają w ciągle ogarniętym wojną państwie –mówił Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.

Tymi słowami marszałek Jarosław Stawiarski rozpoczął obrady i zaprosił na pierwszy moduł.

Moduł I. Problemy i zadania regionów w sytuacji kryzysowej wywołanej wojną w Ukrainie

Pierwsza część obrad została całkowicie zdominowana tematem ataku Rosji na Ukrainę i wyzwaniom, z jakimi mierzą się regiony Polski po 24 lutego 2022 r. Następnie o wyzwaniach dotyczących polskiego systemu edukacji wynikających z nowych uwarunkowań migracyjnych mówił pierwszy prelegent, Przemysław Czarnek, Minister Edukacji i Nauki.

– Wśród uchodźców, którzy zatrzymali się w Polsce, szacujemy że jest 700 tys. dzieci w wieku szkolnym, które wymagają zaopiekowania edukacyjnego, aby mogły wrócić do wolnej i niepodległej Ukrainy. Z żadnego zakątka w Polsce nie dochodzą do nas głosy złych relacji między Polakami a Ukraińcami, co świadczy o naszej tolerancji. Przyjęliśmy 200 tys. dzieci, głównie do szkół podstawowych. System rozliczania kosztów pobytu dzieci ukraińskich w polskich szkołach jest przejrzysty i comiesięczny. Od marca do dzisiaj przekazaliśmy na rachunki samorządów blisko 1 miliard zł na pokrycie kosztów edukacji, to wszystko środki z polskiego budżetu. Kolejne ponad 50 mln zł przeznaczyliśmy na podręczniki dla dzieci ukraińskich. Bardzo dziękuję wszystkim samorządom, organom prowadzącym, organizacjom pozarządowym – zapewniał Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek.

Z kolei Paweł Szefernaker, Sekretarz Stanu i pełnomocnik rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy, poruszył kwestie dotyczące systemowego oraz finansowego wsparcia regionów na rzecz udzielania pomocy uchodźcom z Ukrainy.

– W szczycie polsko-ukraińską granicę przekraczało dziennie ponad 140 tys. uchodźców. Polska nie powinna mieć żadnych kompleksów w kwestii przyjmowania uchodźców. W Polsce mamy dziś ok. 1 mln 300 tys. uchodźców. Z ponad 600 tys. osób w bazie PESEL, ponad 450 tys. z nich podjęło legalnie pracę w Polsce. Ukraińcy pracują na polski sukces gospodarczy, na wzrost PKB. Uszczelniliśmy system, w ramach którego Ukraińcy dostają świadczenia, tak aby nie dochodziło do nadużyć. Zależy nam na tym, aby osoby mieszkające w zbiorowych miejscach zakwaterowania partycypowały w poszukiwaniu dla siebie mieszkań – zaznaczał Sekretarz Stanu i pełnomocnik rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy Paweł Szefernaker.

Po wystąpieniach przedstawicieli rządu głos zabrał wojewoda lubelski Lech Sprawka.

– Największą radością jest to, że współpraca administracji publicznej, rządowej i samorządowej w naszym województwie naprawdę przebiegała znakomicie. Od początku wojny nie było rywalizacji medialnej, kto jest lepszy w tym działaniu. Wynikało to z tego, że podobnie jak w pandemii, przyjęliśmy kaskadowy system organizacji. W dniu wybuchu wojny już przed południem przyjmowaliśmy uchodźców w punktach recepcyjnych. Od wybuchu wojny ok. 2 mln 600 tys. przekroczyło granicę lubelską. Jedyną receptą to wspólny cel i umiejętne podzielenie się zadaniami – mówił Lech Sprawka, Wojewoda Lubelski.

Marszałek Stawiarski podkreślał także ogrom pracy wolontariuszy i organizacji pozarządowych, którzy wnieśli wkład w sprawne przyjmowanie uchodźców. Do tych słów nawiązał Konsul Generalny Ukrainy w Lublinie Artem Valakh.

– Dziękuję wszystkim za pomoc, urzędom, organizacjom pozarządowym i wolontariuszom. Wszystkie dzieci ukraińskie to dzieci wojny, a takich dzieci jest ponad 7 mln. Musimy bronić swojego kraju, bo jak nie będzie wojny na Ukrainie, to będzie w Niemczech. Jeszcze raz bardzo dziękuję wszystkim Polakom za okazaną pomoc – wyrażał wdzięczność Artem Valakh, Konsul Generalny Ukrainy w Lublinie.

Konwent Marszałków Województw RP wyraził głęboki sprzeciw wobec agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Zebrani zadeklarowali chęć dalszego udzielania pomocy naszemu wschodniemu sąsiadowi i realizację działań zmierzających do odrodzenia dotkniętego wojną państwa. Może się to udać tylko dzięki wprowadzeniu efektywnych i systemowych działań na rzecz odbudowy Ukrainy ze zniszczeń wojennych, w tym m.in. w zakresie rozbudowy powiązań transportowych, bazy logistycznej, inwestycji w sektor rolno-spożywczy, działań społecznych i integracyjnych, a także udzielenia pomocy społecznej i medycznej.

Dalsze działania muszą być realizowane przy użyciu środków krajowych i unijnych. Konieczne jest pogłębienie współpracy z rządem RP i podjęcie zintegrowanych działań, które miałyby zapewnić regionom wsparcie w zakresie finansowym, organizacyjnym i prawnym. Wsparcie to umożliwi udzielanie długofalowej pomocy Ukrainie realizowanej z poziomu polskich województw. Obserwowane migracje i jej konsekwencje ujawniły potrzebę wprowadzenia nowych rozwiązań w zakresie polityki mieszkaniowej, zdrowotnej, edukacyjnej oraz rynku pracy w celu stworzenia szerokiego dostępu obywateli do usług społecznych i publicznych.

Moduł II. Aktualne wyzwania związane z nową perspektywą finansową Polityki Spójności – stan negocjacji programów regionalnych oraz stan dokumentów regulujących ich wdrażanie

Drugi moduł forum pozwolił przedstawić działania poszczególnych województw związane z nową perspektywą finansową 2021-2027 oraz etapy przygotowań do wdrażania Polityki Spójności.

– Finalizujemy proces negocjacji programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 z Komisją Europejską, odbyliśmy już końcowe spotkanie. Na środki europejskie czekają samorządy, przedsiębiorcy i cała Polska, bo te pieniądze są nam potrzebne, abyśmy mogli wznieść się na poziom innych krajów Unii Europejskiej – mówił Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.

Po słowach marszałka wystąpił Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Grzegorz Puda.

– Musimy skupić się na tym, w jaki sposób doprowadzić do zakończenia negocjacji, żeby rozpocząć finansowanie poszczególnych inwestycji. 30 czerwca zakończyliśmy rozmowy i Komisja Europejska zatwierdziła strategię inwestycyjną o wartości blisko 350 miliardów złotych. Około 8 mld euro będzie skierowane na finansowanie tzw. „zielonych” inwestycji, gdyż musimy uniezależnić się od Rosji, żeby produkować swoją energię. Kierujemy 2 mld euro na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu – podkreślał Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Grzegorz Puda.

Kolejne wystąpienia przygotowały przedstawicielki z Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG REGIO) i Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego (DG EMPL) Komisji Europejskiej.

– Wczoraj zobaczyłyśmy postęp prac na Dworcu Metropolitalnym w Lublinie. Miałyśmy też okazję odwiedzić Caritas w Dąbrowicy i zobaczyć efekty projektów społecznych, które znakomicie wpisują się w projekty unijne. Komisja bardzo docenia projekty wdrażane lokalnie związane z Polityką Spójności. Przyjęliśmy nową umowę partnerską 30 czerwca br. Daje nam ona pewne strategiczne ramy inwestycyjne na poziomie krajowym i regionalnym. Liczymy na owocną współpracę – mówiła Angela Martinez Sarasola, kierownik w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG REGIO).

– Mamy dobre wiadomości jeśli chodzi o integrację osób z niepełnosprawnościami, Romów, czy równość płci. Przyszły rok będzie rokiem umiejętności, tak więc inwestujemy w przekwalifikowanie, nabywanie nowych umiejętności i doskonalenie dotychczasowych. Obecnie tylko 20% osób nabywa nowe kwalifikacje czy się przekwalifikowuje. Proszę wykorzystać te możliwości z funduszy EFS i zaprogramować więcej pieniędzy na podniesienie kwalifikacji. Mamy też kilka kwestii dotyczących rynku pracy czy zaangażowania politycznego w równość płci. Jakakolwiek forma dyskryminacji wyrażona przez gminy i powiaty oznacza zablokowanie funduszy, taka klauzula znajduje się w Umowie Partnerstwa. Będziemy finansować działania zmierzające do wychodzenia dzieci ze szkół specjalnych do systemu powszechnego, udostępnimy też system dobrych praktyk, żeby wspierać ten proces – powiedziała Cinzia Masina, zastępca kierownika działu w Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego (DG EMPL).

Po przerwie uczestnicy konwentu wysłuchali konferencji o realizacji zadań publicznych przez NGO oraz regulacjach prawnych w tym zakresie. Wystąpienie poprowadził Wojciech Kaczmarczyk, Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności i Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Ostatnia prezentacja „Czy Polska może stać się europejskim punktem winiarstwa?” zebrała tradycje winiarskie w Janowcu. Prelegentka Marzena Tuniewicz, prezes Fundacji Parasol Wschód podkreślała znaczenie unowocześnienia winnicy w Janowcu na rozwój gospodarki lokalnej i sektor rolnictwa.

Ostatnim punktem obrad było głosowanie stanowisk.

W okresie półrocznego przewodnictwa województwo lubelskie przygotuje jeszcze drugie posiedzenie, które odbędzie się 7 i 8 grudnia br. w Lubelskim Centrum Konferencyjnym w Lublinie. Na tym spotkaniu oddamy prezydencję województwu wielkopolskiemu.

Pomysł na organizację forum dla marszałków województw pojawił się już w 1999 roku, wraz z powstaniem samorządu na szczeblu województwa. Konwent analizuje i opiniuje propozycje zmian legislacyjnych oraz omawia aktualne problemy samorządów województw. Posiedzenia kończą się wypracowaniem wspólnych stanowisk, które następnie kierowane są do właściwych urzędów i instytucji centralnych.

GALERIA

[Pokaz zdjęć]