Inauguracja programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027

Dziś w Lubelskim Parku Naukowo-Technologicznym w Lublinie odbył się briefing prasowy z udziałem Małgorzaty Jarosińskiej-Jedynak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, oraz Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego. Tematem była możliwość pozyskania wsparcia z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW). W puli jest kwota w wysokości 2 mld 650 mln euro. Szacunkowa alokacja na województwo lubelskie wyniesie ok. 440 mln euro.

Program wzmacnia inwestycje programów regionalnych i sektorowych krajowych, a jego celem jest przyspieszenie tempa rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski Wschodniej. Województwo lubelskie we wszystkich edycjach programu aktywnie uczestniczyło zarówno w pracach nad jego przygotowaniem, jak również było beneficjentem tego instrumentu.

– Do podziału są 2 miliardy 650 mln euro i mam nadzieję, że nasi przedsiębiorcy i samorządy będą w stanie zaabsorbować jak najwięcej z tych środków. Są duże szanse, że z programów Fundusze Europejskie dla Lubelskiego i Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej w perspektywie 2021-2027 województwo lubelskie będzie miało łącznie do wydania ok. 3 miliardów euro. Ta kwota w istotny sposób uzupełni budżet państwa i samorządów. Jestem przekonany, że to znacząco wpłynie na rozwój naszego województwa – mówił marszałek Jarosław Stawiarski.

Spotkania odbywają się w pięciu miastach województw Polski Wschodniej (Białystok, Kielce, Olsztyn, Rzeszów, Lublin) oraz w Radomiu. Na wszystkich pojawia się wiceminister funduszy i polityki regionalnej, Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

– Jesteśmy w trackie trzeciej edycji programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej w perspektywie 2021-2027. Dwie edycje programu dały nam bardzo dobre efekty, dlatego postanowiliśmy kontynuować program, ponieważ te zapóźnienia rozwojowe w regionach Polski Wschodniej są jeszcze widoczne. Decyzja wymagała wielu negocjacji z Komisją Europejską i chciałam podziękować za to zaangażowanie marszałkowski Stawiarskiemu, bo to dzięki jego rozmowom i staraniom możemy realizować program po raz trzeci – podkreśliła wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Po briefingu odbyło się spotkanie warsztatowe dla firm i samorządów dotyczące oferty, warunków i zakresu wsparcia FEPW. Spotkanie miało charakter informacyjny i zachęcający przyszłych beneficjentów do składania wniosków o dofinasowanie projektów i maksymalne wykorzystanie możliwości wsparcia, jakie oferuje program Polski Wschodniej.

Plany na lata 2021-2027

Wysiłki Województwa Lubelskiego będą koncentrować się na inwestycjach dotyczących:

• infrastruktury, w szczególności drogowej i kolejowej, co przyczyni się do lepszego skomunikowania,
• modernizacji sieci energetycznej Polski Wschodniej, głównie w zakresie przebudowy linii energetycznych oraz zwiększenia możliwości przyłączeniowych OZE,
• rozwoju przedsiębiorczości, w tym zwłaszcza poprzez wykorzystanie funkcji uzdrowiskowej i rekreacyjnej bazującej na walorach przyrodniczych i kulturowych,
• turystyki służące wykorzystaniu potencjału turystycznego Lubelszczyzny, z zastosowaniem nowoczesnych technologii,
• w branży turystycznej (przykładem jest Projekt Blue Valley – Wiślanym Szlakiem).

Korzyści płynące z Programu FEPW

Program FEPW to kontynuacja wsparcia dla wschodnich województw dążąca do przyspieszenia ich rozwoju. Program finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego służy utrwaleniu warunków sprzyjających konkurencyjności gospodarki oraz wyższej jakości życia w sześciu województwach Polski Wschodniej: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, świętokrzyskim, podkarpackim oraz mazowieckim (bez Warszawy i otaczających ją powiatów).

Z analiz interwencji realizowanej w latach 2014-2020 wynika, że realizacja Programu dla Polski Wschodniej wyraźnie wpływa na poprawę PKB makroregionu, pobudza inwestycje, stymuluje działalność B+R, poprawia sytuację na rynku pracy. Zakłada się, że bieżąca edycja FEPW 2021-2027 zdecydowanie pogłębi te korzystne trendy. Dowodem na to są badania wpływu inwestycji z Funduszy Europejskich na wyrównywanie tzw. luki rozwojowej pomiędzy słabszymi regionami Unii Europejskiej a średnią UE, które wskazują, że istniejące zapóźnienia najszybciej nadrabia makroregion Polski Wschodniej. W przypadku województwa lubelskiego jest to 25% nadrobionego dystansu do średniej unijnej.

Z programu dofinansowywane będą projekty nastawione na biznes, adaptację miast do zmian klimatu, rozwój niskoemisyjnej mobilności miejskiej, ochronę bioróżnorodności, rozwój inteligentnych sieci dystrybucji energii, zwiększenie dostępności kolejowej i drogowej oraz rozwój zrównoważonej turystyki. Cały program podzielony jest na pięć priorytetów:

• Priorytet  1. Przedsiębiorczość i innowacje
• Priorytet 2. Energia i klimat
• Priorytet 3. Zrównoważona mobilność miejska
• Priorytet 4. Spójna sieć transportowa
• Priorytet  5. Zrównoważona turystyka

Program skierowany jest do:

• mikrofirm oraz małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność lub zamierzających prowadzić działalność na terenie Polski Wschodniej;
• ośrodków innowacji (m.in. parki naukowo-technologiczne, parki naukowe, parki technologiczne, inkubatory technologiczne) jako animatorów Platform startowych dla start-upów;
• dużych przedsiębiorstw – operatorów dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych;
• parków narodowych;
• jednostek samorządu terytorialnego (JST);
• zarządców infrastruktury kolejowej – PKP PLK S.A. (linie kolejowe) i PKP S.A. (dworce).

Realizacja Programu Operacyjnego Rozwoju Polski Wschodniej na lata 2007-2013

Na realizację programu PO RPW 2007-2013 przeznaczono środki z funduszu EFRR w wysokości 2,39 mld euro, dzięki którym zrealizowano 304 umowy o wartości dofinansowania z UE wynoszącej 2,46 mld euro. W województwie lubelskim realizowanych zostało 88 projektów, których ogólna wartość wynosiła 4 177,1 mln zł, zaś wartość dofinansowania z UE osiągnęła kwotę 2 875,9 mln zł.

Przykłady projektów w woj. lubelskim:

• Centrum Studiów Inżynierskich Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie.
• Puławski Park Naukowo-Technologiczny,
• LCK – Lubelskie Centrum Konferencyjne,
• Zintegrowany system miejskiego transportu publicznego w Lublinie, w tym zakup trolejbusów i autobusów (prawie 200 jednostek).

Realizacja Programu Operacyjnego Polska Wschodnia na lata 2014-2020

W ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 (wg stanu na 31 grudnia 2022 roku) w całym Makroregionie zostało zrealizowanych 3,4 tys. projektów. Ich łączna wartość wynosi 13,7 mld zł, w tym wartość dofinansowania z UE wynosi 9,1 mld zł. W województwie lubelskim realizowanych jest 888 projektów, których wartość ogółem wynosi 2,7 mld zł, a wartość dofinansowania z UE osiągnęła kwotę 1,8 mld zł.

Przykłady projektów w woj. lubelskim:

• budowa linii kolejowej Lublin – Stalowa Wola – Rozwadów, jako część Wschodniej Magistrali Kolejowej łączącej Miasta Wojewódzkie,
• most 700-lecia na Bystrzycy w Lublinie,
• rozbudowa sieci komunikacji zbiorowej dla potrzeb Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego dla Lubelski Obszar Funkcjonalny (MOF).