Obchody 74. rocznicy operacji Market Garden

W dniach 21-23 września br. odbyła się oficjalna wizyta przedstawicieli Województwa Lubelskiego w Prowincji Gelderland (Holandia). Głównym celem wizyty był udział w 74. rocznicy operacji Market Garden – największej operacji powietrzno-desantowej II wojny światowej oraz wręczenie Medali Pamiątkowych Województwa Lubelskiego i Krzyża Złotego z Gwiazdą „Za zasługi dla ZŻWP” holenderskiej Fundacji Driel – Polen i burmistrzowi gminy Overbetuwe, panu Toon van Asseldonk.

Misją Fundacji jest kultywowanie pamięci udziału 1. Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Sosabowskiego w Bitwie pod Arnhem poprzez organizowanie corocznych uroczystości upamiętniających desant oraz rozpowszechnianie informacji na temat udziału polskich żołnierzy w operacji Market Garden, wsławionych chwalebną postawą podczas operacji. Historia udziału tej brygady w operacji jest bardzo wzruszająca. Mimo, iż polski oddział dowodzony przez gen. Sosabowskiego dzielnie walczył w bitwie o Arnhem, jego wkład w wyzwolenie Holandii został oficjalnie doceniony dopiero po sześćdziesięciu latach. Mieszkańcy Driel, w tym przede wszystkich nieugięta sanitariuszka Cora Baltussen – współzałożycielka Fundacji Driel-Polen jako jedyni dostrzegli dramat walki polskich żołnierzy, którzy ponieśli poważne straty w wyniku niesprzyjających okoliczności oraz nieumiejętnego planowania brytyjskich dowódców. W ich oczach polscy spadochroniarze byli prawdziwymi bohaterami i wyzwolicielami. Punktem honoru i misją życia Cory Baltussen była rehabilitacja polskich żołnierzy w oczach świata i należyte ich uhonorowanie. Ostatecznie w 2006 r. Holendrzy przywrócili chwałę generałowi i jego brygadzie poprzez wręczenie najwyższych odznaczeń wojskowych: brygadzie – Orderu Wojskowego Wilhelma i pośmiertnie generałowi Sosabowskiemu – medalu Brązowego Lwa.

Z inicjatywy Fundacji i mieszkańców w 1946 r. w Driel stanął pomnik Surge Polonia (Powstań Polsko) upamiętniający polskich komandosów, został on sfinansowany z datków mieszkańców Driel, w 1991 r. plac z pomnikiem otrzymał nazwę Placu Polskiego. Fundacja wraz z mieszkańcami Driel od lat kultywuje pamięć o polskich żołnierzach dbając o mogiły Polaków na cmentarzu wojennym w Oosterbeek oraz organizując co roku Dzień Polski ku czci poległych bohaterów z sukcesem angażując w to mieszkańców Driel oraz pobliskich miejscowości. Uroczystości na Placu Polskim w Driel organizowane są z dużym rozmachem, biorą w nim udział weterani II wojny światowej, rodziny poległych, przedstawiciele ambasad Polski i Holandii, delegacja 6 Brygady Powietrznodesantowej, przedstawiciele brytyjskich i amerykańskich sił powietrznych, dzieci i młodzież holenderska, polscy harcerze, wszyscy pragnący oddać hołd poległym żołnierzom, a także niejednokrotnie prezydent RP czy

przedstawiciele rodziny królewskiej Holandii. W zeszłorocznych obchodach operacji Market Garden wzięła również udział delegacja z Lubelszczyzny, w tym również Marszałek Województwa, Sławomir Sosnowski. Przedstawiciele UMWL byli pod ogromnym wrażeniem jak Holendrzy od kilkudziesięciu lat kultywują pamięć polskich żołnierzy oraz dbają o mogiły poległych bohaterów, a także jak Fundacja Driel-Polen walczyła o przywrócenie chwały generałowi Sosabowskiemu oraz jego brygadzie. Na początku tego roku Zarząd Województwa Lubelskiego podjął jednomyślnie decyzję o przyznaniu Medalu Pamiątkowego Województwa Lubelskiego Fundacji Driel-Polen oraz burmistrzowi gminy Overbetuwe.

Delegacji z Urzędu Marszałkowskiego towarzyszył również Wice-prezes Zarządu Wojewódzkiego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego, pan Leszek Kalinowski który również uhonorował wyżej wymienione instytucje Krzyżem Złotym z Gwiazdą „Za zasługi dla ZŻWP”. Jest to najwyższe odznaczenie nadawane przez Związek.

Uhonorowanie Medalem Pamiątkowym Województwa Lubelskiego oraz Krzyżem Złotym z Gwiazdą Fundacji Driel – Polen oraz Burmistrza było wyrazem uznania i wdzięczności ze strony Samorządu oraz Związku Żołnierzy Wojska Polskiego za wieloletni upór i konsekwencję w tworzeniu bohaterskiego wizerunku walczących Polaków, zarówno wśród społeczeństwa holenderskiego, jak również na arenie międzynarodowej. Wręczając Medale w imieniu Marszałka, Z-ca Dyrektora Departamentu Gospodarki i Współpracy Zagranicznej, Małgorzata Błaszczyk-Osik nawiązała do bohaterstwa polskich żołnierzy „My Polacy jesteśmy dumni z naszych żołnierzy rodaków, którzy od pierwszego do ostatniego dnia wojny nie ustawali w walce o niepodległość. Walczyli o wolność nas wszystkich”. Wśród bohaterów poległych w walkach w Gelderland znaleźli się żołnierze z Województwa Lubelskiego: starszy szeregowy Czesław Gajewnik (Przypisówka), szeregowy Tadeusz Zalewski (Zalesie), szeregowy Stanisław Burdach (Kolonia Stok) oraz kapral Edward Morchonowicz (Żółkiewka). Dzięki Fundacji i mieszkańcom Driel pamięć o naszych walczących przodkach jest wciąż żywa.

Warto dodać, iż działania założycielki Fundacji zostały uhonorowane Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej oraz dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej. Podobnymi odznaczeniami został uhonorowany obecny prezes Fundacji Arno Baltussen (bratanek Cory Baltussen) – Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP w 1994 r. oraz królewskim odznaczeniem Krzyżem Oficerskim Orderu Oranje – Nassau w 2007 r. za kultywowanie pamięci o polskich żołnierzach walczących w operacji Market Garden.

Oprócz uroczystości związanych z uhonorowaniem polskich żołnierzy biorących udział w Market Garden oraz odznaczeniem Holendrów, delegacja spotkała się również z partnerami z Prowincji Gelderland, w tym z przedstawicielami Zarządu oraz Parlamentu Regionalnego

Geldrii. Spotkania były okazją do rozmów w sprawie realizowanych działań oraz planów w ramach naszej współpracy międzyregionalnej.

GALERIA