W Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał w Zamościu  3 maja br. odbyło się otwarcie wystawy pn. „Zamość 1939”. Wystawa przygotowana przez  Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał w Zamościu w związku z 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej przy współpracy z Archiwum Państwowym w Zamościu będzie eksponowana do grudnia 2019 r. 

Wojna przerwała korzystny dla Zamościa czas rozwoju. W ostatnich latach pokoju, dzięki wielu osobom (burmistrz M. Wazowski, starosta M. Sochański, arch. T. Zaremba, M. Pieszko, S. Miler, H. Rosiński i wielu innych)) miasto przechodziło korzystną przemianę. Większe możliwości finansowe (budżet Zamościa wzrósł z ok. 600 tys. zł do ponad miliona) pozwoliły na modernizację infrastruktury oraz na pierwszą w historii miasta rewaloryzację części zabytkowej (Ratusz i Rynek Wielki). Po raz pierwszy w Polsce wyznaczono granicę zabytkowego obszaru pod ochroną konserwatorską. Plany rozwoju miasta, opracowane przez J. Zachwatowicza i W. Wieczorkiewicza, przyjęte do realizacji w czerwcu 1939 r., tworzyły wizję świetnej przyszłości. Kwitło życie kulturalne (np. Dni Zamościa w czerwcu 39 r.).

Wystawa nie wyczerpuje tematu, a prezentuje tylko niektóre, wybrane fakty.
Gdy wybuchła wojna w okolicach Zamościa stoczono dwie największe bitwy września 39 r. (bitwy tomaszowskie 17-27 IX). Niemcy zajęli Zamość 13 września a 19 i 20 miała miejsce próba odbicia miasta przez oddziały polskie. W końcowej fazie działań w rejonie miasta, Polacy stoczyli liczne walki z Sowietami. Zamość krótko (26 IX-6 X) znalazł się pod okupacja sowiecką. Przez cały ten czas funkcjonowały w mieście polskie szpitale polowe. W październiku wrócili Niemcy, rozpoczęła się długa okupacja i represje. Powstały pierwsze organizacje konspiracyjne, rodziło się polskie podziemie. Te wydarzenia obszernie prezentuje wystawa. Rolę swoistego przewodnika po ekspozycji pełnią fragmenty dziennika Zygmunta Klukowskiego, prowadzonego przez autora przez wiele lat. Barwne, a zarazem rzetelne opisy zdarzeń świetnie ilustrują te czasy i wydarzenia.

Na wystawie zgromadzono eksponaty ze zbiorów:

Muzeum Fortyfikacji i Broni „ Arsenał”,
Muzeum Zamojskiego,
Archiwum Państwowego w Zamościu.